sahibinden.com “Otomobil Piyasası Görünümü” raporu: Otomobil talebi artarken, reel fiyatlardaki düşüş devam ediyor!
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’daki ilan dataları temel alınarak hazırlanan Araba Piyasası Görünümü raporuna nazaran, Mart ayında ikinci el arabaya olan talep hem geçen yılın birebir ayına hem de bir evvelki aya kıyasla artarken, gerçek fiyatlardaki düşüş eğilimi devam etti.
Mart ayı dataları incelenerek hazırlanan rapora nazaran, araba talep endeksinin geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 5,3 ve bir evvelki aya nazaran de yüzde 11,8 oranında daha yüksek olduğu gözlemleniyor. Araba piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen “satılan araba sayısının satılık ilan sayısına oranı” Mart’ta evvelki aya kıyasla 1,4 puan artarak yüzde 21,3 düzeyine yükseldi. Bu artış, hem ilan sayısındaki yüzde 5,5’lik hem de satılan araba sayısındaki yüzde 13,1’lik artıştan kaynaklandı.
Ek olarak, araba piyasasında bir öteki canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık araba ilanlarının ne kadar mühlet yayında kaldıklarını gösteren “kapatılan ilan yaşı” ise bir evvelki aya kıyasla 0,4 gün artarak 21,3 gün oldu.
Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor
Enflasyondan arındırıldığında araba ortalama gerçek satış fiyatı 21 aydır düşüş gösteriyor (Şekil 1-üst panel). Mart ayında gerçek fiyat endeksi Şubat ayına kıyasla yüzde 2,1 azalarak 147,2 oldu. Gerçek fiyatlardaki yıllık değişim de hâlâ negatif olarak gözüküyor (Şekil 1-alt panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 48’e ulaşan değişim oranı, takip eden aylarda daima azalarak 2024 Haziran’da yüzde -41,4’e kadar geriledi. Bu tarihten sonra gerçek fiyatlardaki yıllık düşüş oranı azalmaya başlayarak Mart ayında yüzde -19,9 oldu.
Şekil 1: Ortalama araba gerçek fiyatı (2020 Ocak=100) (Üst panel), ortalama araba gerçek fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Ortalama araba fiyatında ölçülü artış sürüyor
Ortalama araba fiyatlarının bir evvelki aya kıyasla bir ölçü yükseldiğini görüyoruz (Şekil 2). Şubat’ta 947 bin 152 TL olan ortalama araba fiyatı Mart’ta 950 bin 515 TL oldu (Şekil 2 -üst panel). Ortalama araba fiyatı bir evvelki yıla kıyasla ise yüzde 10,6 arttı (Şekil 2- alt panel).
Şekil 2: Ortalama araba fiyatı (TL) (Üst panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Otomobil talebi yine artışta
2024 Kasım’dan itibaren düşüş eğiliminde olan araba talebi, Mart ayında tekrar yükselişe geçti. Araba talep endeksi, Şubat ayına kıyasla yüzde 11,8 arttı. Bir evvelki yılın tıpkı ayına kıyasla ise talep endeksi yüzde 5,3 daha yüksek düzeye ulaştı (Şekil 3).
Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Hem araba arzı hem satılan araba sayısı arttı
Satılık ilanlarının ne kadarının satıldığını gösteren oran, satılan araba sayısının satılık ilan sayısına bölünmesi ile hesaplanıyor. (Şekil 4 üst panel) Bu oran, satılan araba sayısının ilan sayısından daha süratli artması sonucu yükseliyor ve bu durum piyasanın canlanmakta olduğunu gösteriyor. Fakat ilan sayısındaki azalma, araba satış sayısındaki azalmadan daha yavaş gerçekleşirse de oran artıyor. Bu durum ise piyasada canlığın azalmakta olduğuna işaret ediyor. Mart ayında bir evvelki aya kıyasla satılık araba ilan sayısı yüzde 5,5 artarak 949 bin 629’dan 1 milyon 2 bin 329’a yükseldi. Satılan araba sayısı ise yüzde 13,1 artarak 188 bin 599’dan 213 bin 363’e çıktı. Satılan araba sayısının satılık ilan sayısına oranı 1,4 puan artarak yüzde 21,3 oldu.
Şekil 4: Satılan araba sayısının satılık araba ilan sayısına oranı (%) (Üst panel), satılan ve satılık araba sayısı (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Satılık arabaların kapatılan ilan yaşında artış
2025 Mart datalarına nazaran kapatılan ilan yaşı bir evvelki aya kıyasla 0,4 gün uzayarak 21,3 gün oldu. (Şekil 5)
Şekil 5: Satılık araba kapatılan ilan yaşı (Gün)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz
