FÖŞ-ANALİZ: Trump ilk gününde dünyayı salladı
İstanbul’da saat 05:40 ve naçiz kulunuz FÖŞ, 04:00’ten bu yana Trump’ı takip ediyor. Piyasalar büyük ölçüde Trump’ın birinci gününde Çin, Meksika ve Kanada’ya %25 ek gümrük vergisi salmayı ötelemesi yüzünden sakin. Lakin bu sukunet uzun sürmez. Trump Dünya Sıhhat Örgütü ve Paris İklim Antlaşmasından çekilerek ABD’nin kurduğu global rejimi kendi elleriyle yıkmaya kararlı olduğunu gösterdi. Yakında, Trump’ın NATO’yu da eleştirmeye/tehdit etmeye başlamasını bekliyorum, zira bir kaç saat içinde fikir değiştirerek 1 Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya %25 vergi salmayı gözden geçireceğini söylerken, AB’ye de tehditler savurdu. Bir diğer deyişle, Trump’ın dost-düşman ayrımı klâsik ABD devlet siyasetiyle örtüşmüyor.
İşte Trump’ın misyonda birinci gününde dünyaya verdiği ziyan: CNBC, FT ve Bloomberg’den çeviri edip yorumladım:
Başkanlık vazifesine başlamasından yalnızca birkaç saat sonra bir dizi idari kararnameyi imzalayan Donald Trump, ABD’nin 1 Şubat’tan itibaren Meksika ve Kanada’dan yapılan ithalatlara yüzde 25’lik gümrük vergisi uygulayabileceğini söyledi. Trump, “Meksika ve Kanada için yüzde 25’lik bir oran düşünüyoruz zira çok sayıda göçmen ve öldürücü yan tesirleri olan fentanilin isimli uyuşturucunun ülkemize girmesine müsaade veriyorlar” dedi. Gazetecilere, “Ek tarifeleri Şubat ayında başlatacağımızı düşünüyorum” dedi.
Trump, Çin ithalatına yönelik mümkün gümrük vergileri için bir tarih belirlemeyeceğini ve bunun daha fazla tartışmaya husus olacağını söyledi. Fakat basın toplantılarında tüm ithalatçılara yönelik gümrük vergilerinin dikkate alındığını söyledi ki, bu da gelişen piyasalarda meçhullüğü tırmandıracak. Trump’ın Çin’e vergiyi ötelemesinin nedeni bir kaç gün evvel Xi Jinping’le yaptığı telefon görüşmesi olabilir. Tahminen de, Xi Jinping gümrük vergilerinin ötelenmesi karşılığında TikTok’u Amerikalı yatırımcılara satmayı teklif etti. Zira, Trump TikTok yasağını da 75 gün erteledi.
Trump, doğal gaz ihracatına müsaade verdi
Donald Trump, sıvılaştırılmış doğal gaz terminalleri için lisanslamanın yine başlatılması buyruğunu vererek, Biden devri moratoryumuna son verdi. Trump, ABD Güç Bakanlığı’na müsaade müracaatlarını “mümkün olduğu kadar hızlı” incelemeye başlaması talimatını verdi. Talimat, “Amerikan’ın güçlü enerji kaynaklarından aldığı gücün derhal hür bırakılmasını” amaçlayan geniş kapsamlı bir fosil yakıt yanlısı siyasetler paketinin kesimi.
Trump, ABD’nin Dünya Sıhhat Örgütü’nden çekilmesi talimatını imzaladı
Başkan Donald Trump, global sıhhat finansmanında büyük bir gerilemeye işaret edecek bir hareketle, ABD’nin Dünya Sıhhat Örgütü’nden çekilmesini emreden bir başkanlık buyruğunu imzaladı.
Trump, imzalamadan evvel kararnameyi “tarihi bir karar” olarak nitelendirdi. Merkezi Cenevre’de bulunan küresel sağlık kurumu, finansman konusunda büyük ölçüde ABD’ye güveniyor ve yıllık bütçesinin yaklaşık beşte biri ABD hükümetinin bağışlarından geliyor. DSÖ bilhassa yoksul ülkelerde salgınların önlenmesi ve halk sıhhati konusunda global uyum ve fon sağlayan kritik bir kuruluş.
Trump, birinci periyodunda, daha evvel DSÖ’yü, koronavirüs birinci ortaya çıktığında Çin hükümetinin yanında yer almakla suçlayarak, DSÖ’den çekilmeye çalışmıştı.
Trump, AB’yi daha fazla ABD petrolü satın almaması halinde gümrük vergileriyle tehdit etti
Trump, ABD’nin Avrupa ile olan ticaret açığını eleştirerek bloğu daha fazla ABD petrolü almaması halinde gümrük vergileriyle tehdit etti. Trump Pazartesi akşamı Oval Ofis’te gazetecilere bir dizi idari buyruğu imzalarken, “Arabalarımızı almıyorlar, çiftlik eserimizi almıyorlar, neredeyse hiçbir şeyi almıyorlar” dedi.
“Yine de onların otomobillerini alıyoruz, çiftlik eserlerini alıyoruz, onlardan çok şey alıyoruz. Yani bunu ya gümrük vergileriyle çözeceğiz ya da onlar bizim petrolümüzü satın almak zorunda kalacaklar.”
Piyasalar ne reaksiyon verdi?
Petrol fiyatları, Lider Donald Trump’ın fosil yakıt üretimini artırmayı amaçlayan ulusal güç acil durumu ilan edeceğini açıklamasının akabinde düştü.
ABD West Texas Intermediate vadeli kontratları %1,32 düşüşle varil başına 76,85 dolara geriledi. ABD, Suudi Arabistan ve Rusya’yı geride bırakarak yıllardır dünyanın en büyük ham petrol üreticisi pozisyonunda.
Bu sabah Asya borsaları karışık seyrederken, yatırımcılar yukarda arzettiğim bir dizi, birçok birbiriyle çelişen kararnamenin net tesirini çözmeye çabalıyor. Trump’ın gümrük vergilerini ötelediği muştusu ile satışa geçen dolar, akabinde Şubat’ta Kanada ve Meksika’ya gümrük vergisi uygulanacağı açıklamasıyla tekrar tırmanmaya başlıyor. ABD tahvil getirileri ise gümrük vergilerinin tetikleyeceği ekstra enflasyonun şimdilik ötelenmesinin coşkusuyla süratle geriliyor.
