Enerji ve madende yeni dönem: Kanun teklifi TBMM’de kabul edildi

Yeni düzenlemeyle, “Çevresel Tesir Değerlendirmesi Olumlu Kararı” alınmadan hiçbir projeye onay, müsaade, teşvik ya da ruhsat verilemeyecek; yatırıma başlanamayacak ve ihale gerçekleştirilemeyecek. Lakin bu karar, süreçlere müracaat yapılmasının önünde mahzur teşkil etmeyecek.

Ruhsat ve Rehabilitasyon Bedelleri Yine Tanımlandı

Maden Kanunu’nda yapılan değişiklikle ruhsat bedellerinde yüzde 30 indirim yapılırken, rehabilitasyon bedeli ruhsat bedelinden ayrılarak ayrıyeten ödenmesi mecburî hale getirildi. Bu bedel, yalnızca rehabilitasyon için kullanılacak ve hiçbir halde haczedilemeyecek, rehin verilemeyecek.

Kritik ve Stratejik Madenlere Özel Düzenlemeler

Stratejik ve kritik madenlerin tarifi yine yapıldı. Bu madenlerin üretiminde arz güvenliği ve ekonomik katkı gözetilerek ivedi kamulaştırma, stok yükümlülüğü ve özel müsaade düzenekleri devreye alınabilecek. Hangi madenlerin bu kapsamda olacağı, ilgili bakanlıkların görüşleri alınarak Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belirlenecek.

İlgili kurumlardan proje müsaadeleri için 3 ay içinde görüş alınacak. Bu müddette karşılık gelmezse ek 1 ay verilecek. Bu müddetin sonunda hala karşılık verilmezse müsaade verilmiş sayılacak. Çevresel Tesir Değerlendirmesi sürecinde de misal halde “sessizlik” onay manasına gelecek.

Orman ve Muhafaza Alanlarındaki Faaliyetlere Yeni Kurallar

Devlet ormanlarında yürütülecek madencilik faaliyetleri için 3 ay içinde 24 ay mühletle bedelsiz müsaade verilecek, talep üzerine bu müddet 12 ay daha uzatılabilecek. Başka muhafaza alanlarında ise ilgili kurumlardan müsaade alınacak, lakin müsaade verilmezse yatırımcıya tazminat ödenecek.

Ruhsat Sonrası Gelen Kısıtlamalar Madenciliği Engellemeyecek

Ruhsatlandırılan alan daha sonra özel müdafaa statüsüne girse dahi, madencilik faaliyetlerine devam edilebilecek. Lakin kültür varlığı tespit edilen alanlarda Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın uygun görüşü aranacak. Uygun görüş verilmezse yatırımcıya tazminat ödenecek.

Rehabilitasyon Takibi Sıkılaştırılıyor

Ruhsat sahiplerinin rehabilitasyon yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda üretim faaliyetleri durdurulabilecek. Kamu kurumlarının da rehabilitasyon sorumluluğu olacak; bütçelerinde bu emelle kaynak ayrılması mecburî hale getirildi.

Yeni Yasa ile Maksat: Sürdürülebilir ve Denetimli Madencilik

Yeni düzenlemelerle birlikte, güç ve maden projelerinde çevresel hassasiyet artırılırken, müsaade ve ruhsat süreçlerine ait daha net ve süratli bir çerçeve oluşturulması amaçlanıyor. Maddeyle birlikte hem çevresel hem de ekonomik istikrar gözetilerek daha sürdürülebilir bir madencilik anlayışının temeli atıldı.

Ruhsat Sahiplerine Yeni Yükümlülükler

Yapılan düzenlemeyle işletme ruhsat bedeli kadar rehabilitasyon bedeli ödenmesi zarurî hale getirildi. Ruhsat bedelinde yüzde 30 indirim yapılırken, devletin gelir kaybını önlemek emeliyle taban devlet hakkı ise ruhsat bedelinin yüzde 50 fazlasına çıkarıldı.

Zeytinliklerde Madencilik İçin Yeni Kriterler

Elektrik üretimine özel madencilik faaliyetleri, zeytinlik alanlara denk gelmesi ve öbür alanda yürütülememesi durumunda, Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı izniyle gerçekleştirilebilecek. Ancak bu müsaade;

• Zeytin ağaçlarının taşınması,
• Taşınamayan ağaçlar için muadil büyüklükte yeni zeytinlikler kurulması,
• Masrafların ruhsat sahibi tarafından karşılanması üzere kurallara bağlı olacak.
• Yeni dikilecek zeytin ağaçları, taşınan ve taşınamayan ağaç sayısının en az iki katı olacak.

Hazine Yerleri Kiralanabilecek

Zeytinliği kamulaştırılan vatandaşlar için Hazine taşınmazları, harcın yüzde 1’i bedelle 20 yıllığına kiralanabilecek. Bakım yükümlülüklerini yerine getirenlerin kira mühleti 10’ar yıl daha uzatılabilecek.

Arama Ruhsatlarında Yeni Dönem

Yeni düzenlemeye nazaran arama ruhsatı almak için:

• Ön inceleme raporu,
• Maden arama projesi,
• Proje yatırımının %5’i kadar teminat,
• Ruhsat bedeli gerekecek.

Faaliyet devirleri artık ön arama, genel arama ve ayrıntı arama olarak ayrılacak. Yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde ruhsatlar iptal edilecek.

Krom Madeni İçin Yeni Kural

Londra Metal Borsası’nda süreç görmeyen krom madeni, devlet hakkı oranlarının belirlendiği tablodan çıkarılarak genel kararlara tabi hale getirilecek.

İhale Sistemi Değişti

Terk edilen ya da kararı düşen alanlar için ihale adabı değiştirilerek, rezerv verisi bulunmayan alanlar genel kararlarla ruhsatlandırılacak. Birtakım kümelerdeki maden ruhsatları için ihale sistemi devam edecek.

Cezalar Hafifletildi

Yıllık üretimi düşük kalan ruhsat sahiplerine yönelik idari para cezaları ve tekrarda ruhsat iptali uygulaması kaldırıldı. Üretim faaliyeti makul seviyede olmayan ruhsatların müddeti ise uzatılmayacak.