Demir-Çelik Üreticileri Uyarıyor: Anti-Damping Gelmezse Türk Sanayisi Kaybeder!
Demir-çelik üreticileri Çin, Rusya, Hindistan ve Uzak Doğu ülkelerinden ithal edilen dampingli eserlerin haksız rekabet yarattığını vurguluyor. Bölüm temsilcilerine nazaran Uzak Doğu’da devlet müdafaasıyla üretilen ve standartlara uymayan yabancı kaynaklı demir-çelik, iç pazarı domine ediyor. Paslanmaz çelik ve demir-çelik dalı haksız rekabet nedeniyle üretim kapasitesinin kıymetli bir kısmını kullanamadığı üzere yerli üretici bugün maliyetinin altında satışla ayakta kalmaya çalışıyor.
Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, “ABD ve AB’nin korumacılık duvarını aşamayan Asya ülkelerinin ihracatında yaşanan artışlar, Türkiye’nin 60 milyon ton düzeyindeki üretim kapasitesinin büyük oranda atıl kalmasına yol açtı” tabirleriyle demir-çelik bölümündeki üretimin durma noktasına yaklaştığını vurguladı.
Paslanmaz çelik bölümünün değerli temsilcilerinden Kibar Holding’in İcra Kurulu Lideri Haluk Kayabaşı, “Dampingli paslanmaz çeliğin en ağır geldiği ülkeler Çin ve Endonezya. Bu eserler, kirli üretim, güç ve finansman sübvansiyonları nedeniyle dönemsel ve yapay olarak ucuzlaştırılarak, maliyetinin altında dahi pazara sunulabiliyorlar. Kısa vadede ucuzmuş üzere görünen yurt dışı menşeili dampingli eserler, orta vadede Türk endüstrisine büyük ziyan verecek, uzun vadede ise her türlü stratejik üretimde dışarıya mahkûm edecek” dedi.
Çolakoğlu Metalurji A.Ş. Genel Müdürü Uğur Dalbeler ise “Çelik üretiminiz olmazsa dünyanın en değerli çeliğini kullanmak zorunda kalırsınız; bu da hiçbir endüstrinin güçlenmesine müsaade vermez” kelamlarıyla üreticinin korunması gerektiğini söz etti.
Demir-çelik dalı güç günlerden geçiyor. ABD ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerin iç üretimi esirgeyici tedbirleri ihracatı zorlaştırırken; Çin, Hindistan, Rusya üzere Asya ülkelerinin dampingli eserlerle Türkiye iç pazarında faal hale gelmesi bölümün üretim kapasitesinin değerli ölçüde atıl kalmasına neden oldu.
Demir-çelik üreticileri haksız rekabete dur demek, Türk ağır endüstrisinin korunmasını sağlamak gayesiyle tüm dünyada uygulanan anti-damping vergilerinin Türkiye’ye de getirilmesi gerektiğini belirtti. Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, demir-çelik endüstrinde atıl kalan üretim kapasitesine dikkat çekerken, paslanmaz çelik kesiminin değerli üreticilerinden Posco Assan yöneticisi ve Kibar Holding İcra Kurulu Lideri Haluk Kayabaşı, dampingli eserlerin devlet takviyesiyle, etraf ve kalite standartlarına uyulmadan üretildiğini, bu nedenle yapay olarak ucuzlaştırıldığını belirtti. Çolakoğlu Metalurji A.Ş. Genel Müdürü Uğur Dalbeler ise demir-çelik bölümünün değerini vurgulayarak, “Çelik üretiminiz olmazsa dünyanın en değerli çeliğini kullanmak zorunda kalırsınız” sözlerini kullandı.
“Türkiye’nin 60 milyon ton düzeyindeki üretim kapasitesi büyük oranda atıl kaldı”
Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, demir-çelik bölümündeki kapasite kullanımının tehlikeli formda atıl kaldığını belirterek, “Dünyada korumacılık eğiliminin sürat kazanarak artması, ülkemizi de haksız rekabet şartlarına açık hale getirmiştir. Bu nedenle, ülkemizin korumacılık tedbirlerine karşı mütekabiliyet asılları çerçevesinde tedbirler almasına muhtaçlık duyulmaktadır. Daha şimdiden, ABD, AB ve beraberinde birçok ülkenin korumacılık duvarını aşamayan, Çin, Rusya, Hindistan ve kimi Uzak Doğu ülkelerinin, ülkemize yönelik ihracatlarında yaşanan yüksek oranlı artışlar, yurt içi üretimin ziyan görmesine, Türkiye’nin 60 milyon ton düzeyindeki kapasitesinin, büyük oranda atıl kalmasına yol açmış bulunmaktadır” tabirlerini kullandı.
“Asya ülkeleri muhtaçlık fazlasını düşük fiyatlarla memleketler arası piyasalara yönlendiriyor”
Asya ülkelerindeki demir-çelik endüstrinin devlet takviyeli olduğuna dikkat çeken Veysel Yayan, “Çin ve Uzak Doğu kaynaklı çelik eserlerinin, Türkiye iç pazarına yönelmesi son yıllarda süratle artmış ve bölümde önemli baskı yaratmıştır. Bu ülkelerden gelen eserler, çok istikametli ve ağır devlet dayanakları sayesinde, yerli üreticilerin maliyetlerinin hayli altında fiyatlarla piyasaya girmektedir. Türkiye’de üreticiler yüksek girdi ve finansman maliyetleri altında faaliyet göstermeye çalışmakta, talep daralması halinde üretimlerini kısmaktadır. Buna karşılık, tüketimdeki dalgalanmalara karşın dünyanın en büyük çelik üreticisi Çin ve öbür Uzak doğu, Güney Asya ülkeleri, üretimlerini kısmak yerine, gereksinim fazlası eserlerini memleketler arası piyasalara düşük fiyatlarla yönlendirerek, iç talepteki daralmadan kaynaklanan sıkıntılarını, öbür ülkelerin çelik üreticilerinin sırtlarından çözmeye çalışmaktadır. Bu yaklaşım, sadece global fiyat istikrarını bozmakla kalmamakta, birebir vakitte haksız rekabeti derinleştirerek, dünya çelik bölümünde tahrip edici sonuçlara yol açmaktadır. 2020 yılından bu yana Çin’den yapılan ithalat, 10 mislinin üzerinde yükselmiştir. İthalattaki süratli artış, yerli çelik sanayiinin kapasite kullanım oranının düşük düzeylerde kalmasına neden olmaktadır. Kapasite kullanımındaki bu sonluluk, yeni yatırımların ertelenmesine ya da iptal edilmesine yol açarak, kesimin sürdürülebilir büyüme potansiyelini olumsuz etkilemektedir” diye konuştu.
“Türk çeliği kalitelidir, global ölçekte tercih edilir”
Çin ve Uzakdoğu’dan ithal edilen çelik eserlerinin kalite problemlerine da değinen Yayan, “Çin ve Uzakdoğu’dan ithal edilen çelik eserleri, kalite sürekliliği ve standartlar açısından vakit zaman sorunlara yol açmaktadır. Parti bazında farklılıklar ve sertifikasyonun güvenilirliği, ithal eserlere yönelik en sık söz edilen meseleler ortasında yer almaktadır. Türk çelik dalı ise kalite konusunda kendisini kanıtlamıştır. Bugün 180 civarında ülkeye ihracat yapmaktadır. Üretim süreçlerinde milletlerarası standartlar (EN, ASTM, TSE vb.) titizlikle uygulanmakta, kalite denetim ve izlenebilirlik düzenekleri sayesinde, eser güvenilirliği yüksek düzeyde sağlanmaktadır. Bu da Türk çeliğini sadece iç pazarda değil, global ölçekte de tercih edilir kılmaktadır” dedi.
“Dampingli eserler yerli endüstricinin yatırım iştahını baltalıyor”
Kibar Holding İcra Kurulu Lideri Haluk Kayabaşı, dampingli eserlerin yerli üretici için sürdürülemez bir rekabet ortamı yarattığını vurgulayarak, “Dampingli eserler sırf fiyat kırmıyor, birebir vakitte yerli endüstricinin yatırım iştahını da baltalıyor. Çin ve Endonezya üzere ülkelerde devlet sübvansiyonlarıyla maliyetin altında fiyatlanan eserler, Türkiye’ye girdiğinde yerli üretici için sürdürülemez bir rekabet ortamı doğuyor. Bu durum yalnızca üreticiyi değil, uzun vadede sanayi altyapısını da zayıflatıyor. Hasebiyle haksız rekabetin önüne geçebilmek için ticaret savunma araçlarının kararlılıkla uygulanması gerekiyor” sözlerini kullandı.
“Anti Damping vergisi tek başına kâfi değil”
Anti Damping vergisinin dalın korunması için tek başına kâfi olmayacağını belirten Haluk Kayabaşı, “Anti-damping vergileri elbette kıymetli bir muhafaza aracıdır. Lakin tek başına kâfi olmayabilir. Bunun yanında menşe kontrollerinin faal yapılması, kalite denetimlerinin artırılması ve kamu alımlarında yerli eserlerin tercih edilmesi de büyük değer taşıyor. Bilhassa yüksek finansman maliyetleriyle çaba eden sanayicimizin uygun kredi ve teşvik sistemleriyle desteklenmesi gerekiyor. Böylelikle alınan tedbirler kalıcı tesir yaratabilir” formunda konuştu.
“Küresel trend değişiyor, ülkeler muhafazacı siyasetlere dönüş yapıyor”
ABD’nin son devirde açıkladığı anti-damping ve gümrük vergilerine de değinen Haluk Kayabaşı, “ABD’nin son periyotta aldığı tedbirler, aslında dünyada yaşanan yeni bir dönüşümü gösteriyor: Stratejik dallarda devletler artık kendi üretim kapasitelerini muhafazayı öncelemeye başladı. Bunun en son örneğini, geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın çelik içeren eserlere yüzde 50 ek vergi kararıyla gördük. Avrupa Birliği de 1 Ocak 2026 itibariyle demir-çelik eserlerinde Hudutta Karbon Düzenleme Mekanizması’nı (CBAM) devreye alacak. Bu yalnızca ham çelikte değil, yakında beyaz eşya, mutfak eşyaları ve otomotiv üzere endüstrimizin en kıymetli ihracat kalemlerinde de gündeme gelecek. Münasebetiyle CBAM şartlarını karşılayan tesislerimizin üretime devam edebilmesi, Türkiye’nin ihracat gücü açısından kritik değerdedir. Bizim fabrikamız bu ahenk sürecini muvaffakiyetle yönetiyor. Türkiye de misal halde kendi üretim gücünü koruyacak ve geliştirecek siyasetleri kararlılıkla uygulamalıdır” dedi.
“Paslanmaz çelik sadece bir sanayi eseri değil, stratejik bir güvenlik meselesi”
Paslanmaz çelik üretiminin Türkiye için değerine değinen Kayabaşı, “Posco Assan’ın 400 milyon dolarlık paslanmaz çelik yatırımı, ülkemiz için sadece bir üretim tesisi değil; birebir vakitte teknoloji transferi, istihdam ve katma kıymet demektir. Paslanmaz çelik, beyaz eşyadan otomotive, savunma sanayiinden güce kadar birçok stratejik dalda temel girdidir. Bu nedenle paslanmaz çeliği sadece bir sanayi eseri değil, stratejik bir güvenlik sıkıntısı olarak görmek gerekir. Bu yatırımların korunması, Türkiye’nin sanayi geleceğinin korunması manasına gelir” diye konuştu.
“Damping’li eserler kirli üretim, güç ve finansman sübvansiyonu nedeniyle ucuz”
Damping’li paslanmaz çeliğin haksız ticari uygulamalar nedeniyle, maliyetinin altında dahi pazara sunulabildiğine dikkat çeken Kayabaşı, “Bugün damping’li paslanmaz çeliğin en ağır geldiği ülkeler Çin ve Endonezya. Bu eserler verimlilikten ötürü değil, yüksek karbon salınımlı kirli üretim, güç ve finansman sübvansiyonları sayesinde fiyatları yapay olarak aşağı çekebiliyor. Bu nedenle eserler maliyetin altında dahi pazara sunulabiliyor. Yani ucuzluk, verimlilikten değil, sübvansiyondan ve haksız ticari uygulamalardan kaynaklanıyor” dedi.
“Stratejik sanayi yatırımlarını adil rekabet ve teşvikle koruyabiliriz”
Yerli yatırımların sürdürülebilmesi için iki gereklilikten bahseden Haluk Kayabaşı: “Türkiye’ye yapılan yatırımların sürdürülebilirliği için iki temel gereklilik var: Birincisi, adil rekabet ortamı yaratmak, Damping, menşei saptırması ve sübvansiyonlu ithalata karşı aktif önlemlerin alınması koşul. İkincisi, yerli üretimi teşvik edici siyasetler geliştirmek, Bunun için en kritik öge, üreticilerin hammadde gereksinimlerini öncelikli olarak başka yerli üreticilerden temin etmelerinin teşvik edilmesidir. Türkiye gerek karbon çeliklerinde gerekse paslanmaz çelikte çok güçlü bir üretim altyapısına sahip. Bu potansiyeli kıymetlendirmek ve birbirini destekleyen bir sanayi ekosistemi oluşturmak, yatırımların kalıcı hale gelmesini ve katma pahalı üretimin güçlenmesini sağlayacaktır. Böylelikle ülkemiz sadece tüketen değil, bölgesinde üretim üssü haline gelen pozisyonunu güçlendirecektir” tekliflerinde bulundu.
“Türk çelik dalı telafisi imkânsız tahribatlar yaşayacak”
Çolakoğlu Metalurji A.Ş. Genel Müdürü Uğur Dalbeler, “Önlem alınmazsa Türk çelik dalında telafisi imkansız tahribatlar yaşayacaktır” diyerek, “Çelik dalında en değerli konulardan birisi kapasite kullanım oranıdır yüzde 75 altında kesim ziyan görmeye başlar ve rekabet gücünü yitirir. Son iki yıldır bizler yüzde 60 altında bir kapasite kullanım oranı ile çalışma zorunda kalıyoruz ve bu da ileriye yönelik önemli bir sorun oluşturuyor, bu koşullarda güzelleştirici yatırım mümkün olmadığı üzere var olanın korunması da imkânsız hale geldi. Çelik dalı her sene yalnızca mevcut olan koruyabilmek için önemli yatırım yapmak zorundadır. Şayet haksız rekabet bu türlü devam ederse yakında elimizdekilerden de olacağız” tabirleriyle kesimin içine düştüğü güç durumu özetledi.
“Çelik üretimi yoksa dünyanın en kıymetli çeliğini kullanmak zorunda kalırsınız”
Çelik ve paslanmaz çelik üretiminin önemini, ABD Başkanı Trump’ın “Eğer çeliğin yoksa ülken yok demektir” tabirleriyle özetleyen Uğur Dalbeler, “Başkan Trump bu sözlerinin akabinde ulusal güvenliğini münasebet göstererek tüm çelik ithalatına yüzde 25 vergi getirdi ve ikinci devrindeyse bu vergiyi yüzde 50’ye arttırdı. Ardından Avrupa Birliği çelik ithalatına kota getirdi. Bu üzere tedbirlerin üç yıl sürmesi beklenirken AB’nin koyduğu çelik kotası altı yıldır devam ediyor. Ayrıyeten son iki yıldır Avrupa Birliği Kurulu çelik sanayisine milyarlarca Euro hibe niteliğinde yardım yapmakta. Çeliğiniz yoksa imalat endüstriniz olmaz, endüstriyel gelişme olmaz, ihracat olmaz. İnsanın dokunduğu her yerde en fazla kullanılan gereç çeliktir. Çok büyük sermaye gereksinimi içeren, epey yıpratıcı olan ve yüksek teknoloji gerektiren bu bölümün sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyümeye gereksinimi vardır. Şayet çelik kesiminiz olmazsa dünyanın en değerli çeliğini kullanmak zorunda kalırsınız bu da hiçbir endüstrinin güçlenmesine müsaade vermez” formunda konuştu.
