Merkez Bankası 19 Mart’a dikkat çekti; Finansal dalgalanma enflasyonu körüklüyor!

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti yayımlandı. 19 Mart sonrasında artan finansal oynaklıkların “enflasyon görünümünde risk oluşturduğu” belirtilerek sıkı duruşun güçlendirildiği söz edildi. Raporda, “Kurul, siyaset kararlarını nakdî sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 maksadına ulaştıracak nakdî ve finansal şartları sağlayacak halde belirleyecektir” sözü yer aldı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK) Toplantı Özeti yayımlandı. Özet metmimde mart ayı sonunda yaşanan finansal hareketliliğe dikkat çekildi. 19 Mart’ta başlayan dalgalanmanın, “enflasyon görünümü açısından oluşturabileceği riskler” nedeniyle sıkı nakdî duruşu destekleyici önlemler alındığı vurgulandı.
Kurul özetinde, nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde üst taraflı bir dönüş yaşandığı tabir edilerek, “Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle nisan ayında bir ölçü yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmektedir” denildi.
Tarım eserlerine yönelik dikkat çeken ihtarda ise nisan ayı başında yaşanan zirai don olaylarının, taze meyve ve zerzevat fiyatları üzerinde önümüzdeki periyoda sarkacak formda “yukarı taraflı risk” oluşturduğu belirtildi. Birebir kısımda, işlenmemiş besin kümesindeki fiyat artışlarının da sürdüğü, bilhassa “kırmızı et ve yumurta kalemleri kaynaklı” artışlara dikkat çekildi.
Merkez Bankası, para siyasetindeki kararlı duruşun devam edeceğini yineleyerek, “Enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar sıkı para siyaseti duruşu sürdürülecektir” tabirine yer verdi.
Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti şu halde:
KÜRESEL EKONOMİ
1. Global ticaret siyasetlerine ait süregelen belirsizlikler, son periyotta atılan müdafaacı adımlar sonrasında artmış ve global iktisat ile finansal piyasalar üzerindeki riskler barizleşmiştir. Kelam konusu gelişmeler global büyüme görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir. Birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülke için büyüme öngörüleri aşağı taraflı güncellenirken, Türkiye’nin dış ticaret ortaklarının ihracat hisseleriyle yüklendirilen global büyüme endeksinin büyüme oranı beklentisi 2025 yılı için yüzde 2,1’den yüzde 1,7’ye; 2026 yılı için ise yüzde 2,4’ten yüzde 1,9’a güncellenmiştir. Global talep görünümündeki bozulma nedeniyle doğalgaz ve petrolde daha besbelli olmak üzere emtia fiyatlarında süratli düşüşler gözlenmiştir. ABD ticaret siyasetlerinin önümüzdeki periyotta izleyeceği seyir ve buna öbür ülkeler tarafından verilebilecek karşılıklar, devam eden jeopolitik riskler ile birlikte global ticaret ve iktisadi faaliyetin seyri açısından öne çıkan risk faktörleri olarak görülmektedir.
2. Tarife artışlarının enflasyon üzerindeki beklenen tesirleri ülkeden ülkeye farklılık gösterebilmekle birlikte, ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde enflasyon beklentileri bir ölçü artmıştır. Bu çerçevede global enflasyondaki düşüşün yavaşlayacağı ve merkez bankalarının indirim süreçlerinde temkinli yaklaşımlarını sürdürecekleri beklenmektedir. Bu periyotta artan global belirsizlikler nedeniyle risk iştahı besbelli gerilemiş ve gelişmekte olan ülke piyasalarından portföy çıkışları devam etmiştir.
PARASAL VE FİNANSAL KOŞULLAR
3. Türk lirası (TL) mevduat faizleri, 7 Mart haftasına kıyasla 275 baz puan artarak 11 Nisan haftası prestijiyle yüzde 51,9 düzeyinde gerçekleşmiştir. Tıpkı devirde TL ticari kredi faizleri (Kredili Mevduat Hesabı ve Kredi Kartı hariç) 449 baz puan artarak yüzde 54,9; muhtaçlık kredisi (Kredili Mevduat Hesabı hariç) faizleri 555 baz puan artarak yüzde 69,7; konut kredisi faizleri 26 baz puan azalarak yüzde 39,6; taşıt kredisi faizleri ise 26 baz puan artarak yüzde 43,0 düzeyinde oluşmuştur.
4. Ferdî kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması 7 Mart-11 Nisan periyodunda yüzde 2,3 düzeyine gerilemiştir. Bu gerileme kredi kartı büyümesindeki yavaşlama kaynaklı olup, bu periyotta tüketici kredilerinin tüm alt kırılımlarının büyümesinde artış görülmüştür. TL ticari kredilerin 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması yüzde 1,7 düzeyinden yüzde 3,6’ya ulaşmıştır. Yabancı para (YP) krediler için uygulanan yüzde 0,5’lik büyüme hududuyla uyumlu bir biçimde, kur tesirinden arındırılmış YP ticari kredilerdeki 4 haftalık büyüme oranlarının ortalaması, bir evvelki PPK periyodundaki yüzde 2,0 düzeyinden yüzde 0,4’e gerilemiştir.
5. 28 Mart’ta alınan kararla kredi büyümesine dayalı mecburî karşılık uygulamasında tüketicilere kullandırılan gereksinim kredilerinde istisna tutulan kredili mevduat hesabı kredilerinden üçten fazla taksitli olanlar (eğitim ve tahsil fiyatlarına ait harcamalar hariç) kredi büyümesi sonlarına dahil edilmiştir. Ayrıyeten, YP kredi büyüme sonundan istisna tutulan yatırım kredilerinin kapsamında değişiklik yapılmıştır.
6. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) brüt memleketler arası rezervleri, 7 Mart’tan bu yana 22,4 milyar ABD doları azalarak 11 Nisan prestijiyle 147,5 milyar ABD dolarına gerilemiştir. Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 5 Mart’tan bu yana yükselerek 16 Nisan prestijiyle 343 baz puan düzeyine gelmiştir. Türk lirasının 1 ay vadeli kur oynaklığı 16 Nisan prestijiyle yüzde 18,9 düzeyine, 12 ay vadeli kur oynaklığı yüzde 26,1 düzeyine yükselmiştir. Evvelki PPK toplantı haftasından bu yana DİBS piyasasından 6,3 milyar ABD doları, pay senedi piyasasından ise 1,1 milyar ABD doları olmak üzere toplam 7,5 milyar ABD doları net portföy çıkışı gerçekleşmiştir.
TALEP VE ÜRETİM
7. Şubat ayında perakende satış hacim endeksinde aylık bazda yüzde 1,1, çeyreklik bazda ise yüzde 3,7 oranında artış gerçekleşmiştir. Birebir periyotta ticaret satış hacim endeksi aylık bazda yüzde 2,5 oranında artarken çeyreklik yükseliş yüzde 0,8 olmuştur. Hizmet üretiminin yanı sıra talebi hakkında da bilgi sunan hizmet üretim endeksi şubat ayında yüzde 2,0 oranında azalmıştır. Çeyreklik bazda ise geçen yılın son çeyreğindeki yüzde 0,9 oranında yükselişinin akabinde yılın birinci çeyreğinde yüzde 2,9 oranında artmıştır. Kartla yapılan harcamalar, ocak ayında geriledikten sonra şubat ayında sonlu bir telafi sergilemiş, mart ayında ise, bilhassa ayın ikinci yarısında bayram öncesi mevsimsel artan talep kaynaklı olarak yükselmiştir. Nisan ayının birinci haftasına ait sonlu seviyedeki bilgiler aylık bazda bir düşüş ile çeyreklik bazda yatay bir görünüm ima etmektedir. Beyaz eşya satışları birinci çeyrekte gerilerken araba satışlarındaki artış sürat kaybetmekle birlikte devam etmiştir. Tıpkı devirde, imalat sanayi firmalarına yönelik anket dataları, iç piyasa siparişlerinin bir evvelki çeyrekteki yükselişinin altında hudutlu bir oranda arttığına işaret etmektedir. Bu çerçevede, öncü bilgiler yurt içi talebin birinci çeyrekte ivme kaybetmekle birlikte öngörülenin üzerinde seyrettiğini ve enflasyonu düşürücü tesirinin azaldığını ima etmektedir.
8. Şubat ayında sanayi üretim endeksi, mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış olarak aylık bazda yüzde 1,6 oranında, takvim tesirlerinden arındırılmış olarak yıllık bazda yüzde 1,9 oranında azalmıştır. Çeyreklik bazda ise sanayi üretimi, şubat ayı prestijiyle birinci çeyrekte yüzde 0,9 oranında artmıştır. Ana eğilimi izlemek maksadıyla tipik oynaklık sergileyen dallar dışlandığında, sanayi üretiminde şubat ayındaki azalış yüzde 1,1 ile daha ölçülü olmuş, çeyreklik bazdaki yüzde 1,5 artış oranı da ana endeksin artışının üzerinde gerçekleşmiştir. İmalat sanayine yönelik anket göstergeleri, 2025 yılının birinci çeyreğinde sanayi üretiminin ana eğiliminde yatay bir görünüme işaret etmektedir. İmalat sanayi kapasite kullanım oranı bu devirde bir evvelki çeyreğe kıyasla 0,5 puan azalmıştır. İnşaat üretim endeksi ise zelzele kaynaklı inşa faaliyetlerinin süren takviyesiyle birlikte, şubat ayı prestijiyle yılın birinci çeyreğinde çeyreklik bazda yüzde 10,3 oranında, bir evvelki yılın birebir devrine nazaran ise yüzde 13,8 oranında artış kaydetmiştir.
9. Şubat ayında mevsimsellikten arındırılmış istihdam, 32,3 milyon kişi düzeyinde gerçekleşmiş ve çeyreklik bazda yüzde 1 oranında azalmıştır. Bu devirde, işgücüne iştirak oranı çeyreklik olarak 0,7 puan düşüş kaydetmiş, işsizlik oranı ise şubat ayı prestijiyle birinci çeyrekte 0,3 puan azalarak yüzde 8,3 düzeyine gerilemiştir. Anket göstergeleri, 2025 yılı birinci çeyreğinde imalat sanayi firmalarının geleceğe yönelik istihdam beklentilerinde tarihî ortalamanın altında seyreden bir görünüme işaret etmiştir.
10. Şubat ayında cari süreçler istikrarı aylık bazda 4,4 milyar ABD doları açık vermiştir. 12 aylık birikimli cari açık ise 12,8 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşerek bir evvelki aya kıyasla 1,1 milyar ABD doları artış göstermiştir. Kelam konusu seyirde, hizmetler istikrarı fazlasındaki artışa rağmen, altın ve güç dış ticaret açıklarındaki yükselişler tesirli olmuştur. Hakikaten bu devirde, 12 aylık birikimli hizmetler istikrarı fazlası güçlü seyrini sürdürmüş ve 62,0 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Nisan ayı başında ABD tarafından uygulanacağı açıklanan ek gümrük tarifeleri ve sonrasındaki gelişmeler ticaret siyasetlerine ait meçhullüğü bariz formda artırmıştır. Kelam konusu gelişmeler Türkiye’de dış ticaret açığı üzerinde, global büyümedeki zayıflama, bununla temaslı olarak güç ve emtia fiyatlarında düşüş, dış pazarlarda rekabetin artması ve paritede Euro lehine yükseliş üzere kanallar üzerinden bir ölçü belirsizlik oluşturmuştur.
11. Mart ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracat ve ithalat artış kaydetmiştir. İhracattaki artışın, Ramazan Bayramı öncesi teslimatları öne çekme hareketiyle birlikte daha kuvvetli olduğu bedellendirilmektedir. 12 aylık birikimli olarak bakıldığında ise dış ticaret açığında bir evvelki aya nazaran sonlu bir azalış gerçekleşmiştir. Bu çerçevede, 12 aylık birikimli olarak cari açığın, mart ayında azalabileceği öngörülmektedir. Altın ithalatı, mart ayında 1,6 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşirken, birikimli olarak 18,5 milyar ABD doları olmuştur. Evvelki iki ayda gerileyen mevsimsellikten arındırılmış tüketim malı ithalatı, mart ayında kelam konusu kayıplarını telafi etmiş ve tarihî ortalamaların üzerindeki seyrini sürdürmüştür. Son devirde tüketim malı ithalatının artışına yüksek katkı veren mücevher kalemi dışlandığında da tüketim malı ithalatı bir evvelki aya nazaran bir ölçü artmıştır. Mart ayına ait dış ticaret bilgileri nisan ayı için yüksek frekanslı öncü datalarla bir arada değerlendirildiğinde, üç aylık ortalama eğilimler, ihracatta bayram kaynaklı oynaklığın ortadan kalkmasıyla yatay seyrin korunduğuna, ithalatın ise hudutlu artış kaydettiğine işaret etmektedir. Yüksek frekanslı bilgiler, nisan ayında mücevher ithalatında daha ölçülü bir düzeyle bir arada mücevher hariç tüketim malı ithalatında aylık bazda yatay bir seyir ima etmektedir.
12. Cari açığın finansmanı tarafında, bankacılık dalının 12 aylık birikimli uzun vadeli borç çevirme oranı, şubat ayında yüzde 152 civarında gerçekleşmiştir. Kelam konusu oran, bankacılık bölümü dışındaki firmalarda yaklaşık yüzde 130 olmuştur. Bu çerçevede, yurt dışı borçlanma imkanlarının yüksek düzeylerini koruduğu, lakin gelecek periyotta YP cinsi borçlanmanın azalması ve iktisadi faaliyetin sürat kesmesiyle borç çevirme oranlarının düşüş eğilimine girebileceği değerlendirilmiştir.
ENFLASYON GELİŞMELERİ VE BEKLENTİLER
13. Tüketici fiyatları mart ayında yüzde 2,46 oranında yükselmiş, yıllık enflasyon 0,95 puan azalarak yüzde 38,10 düzeyine gerilemiştir. B ve C endekslerinin yıllık enflasyonu sırasıyla 2,48 ve 2,79 puan azalarak yüzde 36,99 ve yüzde 37,42 olmuştur. Yıllık enflasyona katkılar besin ve alkol-tütün-altın kümelerinde artarken; hizmet, temel mallar ve güç kümelerinde gerilemiştir. Mevsimsel tesirlerden arındırıldığında, aylık tüketici enflasyonu işlenmemiş besin kaynaklı olarak bir evvelki aya kıyasla yükselmiş; besin dışı aylık tüketici enflasyonu ise sonlu bir gerileme kaydetmiştir.
14. Mart ayında temel mal enflasyonu görece düşük bir seyir izlemiş, hizmet enflasyonundaki zayıflama eğilimi sürmüştür. Sağlam tüketim mallarında fiyat artışları ölçülü seyrini korumuştur. Hizmet kesiminde aylık enflasyon alt kümeler genelinde yavaşlamış, ulaştırma hizmetlerinde ise fiyatlar düşüş kaydetmiştir. Mart ayı tüketici fiyat gelişmelerinde besin kümesi öne çıkmış, küme aylık enflasyonu işlenmemiş besin kaynaklı güçlenmiştir. Bu gelişmede olumsuz hava şartları nedeniyle taze meyve zerzevat fiyatlarında görülen yükseliş belirleyici olurken, ramazan ayının da tesiriyle et fiyatlarında kaydedilen artış da dikkat çekmiştir. Güç fiyatları mart ayında yatay seyretmiş, global ham petrol fiyatlarındaki düşüş kaynaklı akaryakıt fiyatlarında gerçekleşen gerileme şebeke suyu fiyatlarındaki artışla dengelenmiştir.
15. Enflasyonun ana eğilimi mart ayında gerilemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış aylık artışlar B endeksinde zayıflarken C endeksinde yatay seyretmiştir. Bu periyotta fiyat artışları B endeksini oluşturan kümelerden temel mallarda yükselmiş, hizmet ve bilhassa işlenmiş besinde daha besbelli olmak üzere yavaşlamıştır. Dağılım ve model bazlı ana eğilim göstergeleri mart ayında medyan enflasyonda yatay seyre, öbür ana eğilim göstergelerinde ise gerilemeye işaret etmiştir.
16. Mart ayı prestijiyle son üç aylık periyotta mevsim tesirlerinden arındırılmış ortalama fiyat artışı hem temel mallarda (yüzde 1,45) hem de hizmet bölümünde (yüzde 3,85) bir evvelki aya kıyasla yavaşlamıştır. Kira hariç hizmetlerde ise bu oranın yüzde 3,48’e gerilediği izlenmiştir.
17. Hizmet bölümünde hâkim olan fiyatlama davranışı kıymetli bir atalete ve şokların enflasyon üzerindeki tesirlerinin uzun bir vakte yayılmasına neden olmaktadır. Bu görünümle, hizmet enflasyonu mallara nazaran yüksek seyrini sürdürmektedir. Ocak ayında vakte bağlı tesirlerle yükselen hizmet kümesi fiyat artışları şubat ve mart aylarında kıymetli bir zayıflama eğilimi göstermiştir. Kira enflasyonu mukavele yenileme oranındaki mevsimsel düşüşün yanı sıra kontratlardaki artış oranının yavaşlamasıyla aylık bazda yüzde 3,39’a gerilemekle birlikte yüksek seyrederek hizmetler içinde öne çıkmıştır. Kira dışındaki hizmetlerde de aylık enflasyon yavaşlayarak yüzde 1,55 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu periyotta mevsimsel tesirlerden arındırıldığında aylık enflasyonunun haberleşme, kira, ulaştırma ve lokanta otel kümelerinde yavaşladığı, başka hizmetler alt kümesinde ise bir evvelki aya kıyasla yükseldiği görülmüştür. Haberleşme hizmetleri aylık enflasyonu besbelli biçimde yavaşlamış, ulaştırma hizmetleri fiyatlarındaki gerilemede şehirlerarası nakliyat öne çıkmıştır.
18. Perakende Ödeme Sistemi (PÖS) mikro dataları üzerinden takip edilen öncü göstergeler, nisan ayında aylık kira enflasyonunun yavaşlayacağına işaret etmektedir. Mevsimsel tesirlerle düşüş gösteren kontrat yenileme oranı yanında, yeni ve yenilenen kontratlarda referans alınan kira artış oranının yavaşlayarak da olsa, gerileme eğilimini koruduğu gözlenmektedir. Gerek PÖS mikro datalarından elde edilen yeni ve yenilenen kontratlarda oluşan gerekse de konut değerleme raporları üzerinden takip edilen kira artış oranlarının TÜFE’deki mevcut yıllık kira enflasyonunun altında pahalar aldığı ve gerilemeye devam ettiği izlenmektedir.
19. Yurt içi üretici fiyatları mart ayında yüzde 1,88 oranında artmış, yıllık enflasyon 1,71 puan düşerek yüzde 23,50 ile gerileme eğilimini sürdürmüştür. Böylece, yıllık üretici enflasyonunda 2021 yılından bu yana kaydedilen en düşük düzeylere ulaşılmıştır. Mart ayında ana sanayi kümeleri prestijiyle, güç kümesi manşet üretici enflasyonunu sınırlarken, öteki ana kümelerde temelde Türk lirasındaki gelişmelerin yansımasıyla aylık yüzde 2’nin üzerinde fiyat artışları kaydedilmiştir. Üretici enflasyonunda gözlemlenen görece düşük seyir, tüketici tarafında mal fiyatlarını olumlu tarafta etkilemektedir.
20. Mart ayında memleketler arası emtia fiyatları düşüş kaydetmiştir. Alt kümeler bazında bakıldığında güç kümesinde bariz olmak üzere hem güç hem de güç dışı emtia fiyatlarının gerilediği görülmektedir. Güç dışı emtia fiyatlarında yüzde 6’ya yakın gerileme gösteren ziraî emtia fiyatları öne çıkmıştır. Öte yandan, FAO besin fiyatları endeksi mart ayında nispeten yatay seyretmiştir. Nisan ayının birinci yarısına bakıldığında emtia fiyatlarındaki gerilemenin güç kümesi öncülüğünde epey hızlandığı görülmektedir. Tarifelerdeki artış ve buna eşlik eden belirsizlik ortamında global iktisatta beklenen yavaşlamanın tesiriyle başta ham petrol olmak üzere emtia fiyatları değerli bir düşüş kaydetmiştir. Mart ayında ortalama 72,6 ABD doları düzeyinde olan Brent ham petrol fiyatları, 4 Nisan sonrasında 65 dolar düzeylerinde dalgalanmıştır. Global ticarette artan müdafaacı eğilimlerin global iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine mümkün tesirleri yakından takip edilmektedir.
21. Global Arz Zinciri Baskı Endeksi mart ayında tarihî ortalamasının bir ölçü altında gerçekleşmiştir. Global ve Çin’e yönelik konteyner endeksleri mart ayında gerilerken, kuru yük nakliyecilik fiyat endeksleri tıpkı periyotta yükseliş göstermiştir. Döviz kuru sepeti, Euro kurunda daha bariz olmak üzere, mart ayında yükselmiştir. Mart ayında mevsimsel tesirlerden arındırılmış imalat sanayi PMI dataları hem girdi fiyatlarında hem de eser fiyatlarında zayıflamaya işaret etmiştir.
22. Son devirde finansal piyasalarda yaşanan gelişmeler enflasyon beklentilerini olumsuz istikamette etkilemiştir. Nisan ayı Piyasa İştirakçileri Anketi sonuçlarına nazaran 2025 yıl sonu enflasyon beklentisi 1,9 puan yükselerek yüzde 30,0 düzeyine ulaşmıştır. 2026 yıl sonu enflasyon beklentisi 1,2 puanlık üst istikametli bir güncelleme ile yüzde 20,3 seviyesinde gerçekleşmiş ve başka vadelerdeki beklentilerde de yükselme görülmüştür. Gelecek on iki ay ve yirmi dört ay sonrasına ait enflasyon beklentileri sırasıyla 1,0 puan ve 0,6 puan güncellenerek yüzde 25,6 ve yüzde 17,7 düzeyinde gerçekleşmiştir. 5 yıl sonrasına ait enflasyon beklentisi ise 0,1 puan yükselişle yüzde 11,1 seviyesinde ölçülmüştür. Gerçek bölüm beklentilerine bakıldığında, şubat ayında yüzde 41,9 olarak ölçülen firmaların on iki ay sonrasına ait yıllık enflasyon beklentisi, mart ayında 0,8 puan azalarak yüzde 41,1 düzeyine gerilemiştir. Birebir devirde hane halkının on iki ay sonrasına ait enflasyon beklentileri yatay bir görünümle yüzde 59,3 düzeyinde seyretmiştir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları dezenflasyon süreci açısından risk ögesi olmaya devam etmektedir.
23. Öncü datalar nisan ayında enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin tesiriyle nisan ayında bir ölçü yükseleceği, hizmet enflasyonunun ise görece yatay seyredeceği öngörülmektedir. Kur geçişkenliği yüksek olan araba üzere sağlam tüketim mallarında fiyat artışları izlenmektedir. Son periyotta zayıflama eğilimi sergileyen mevsimsellikten arındırılmış hizmet enflasyonu ise görece yatay seyretmektedir. Hizmet kümesinde, ulaştırma hizmetlerinin bir evvelki aydaki düşüşü takiben nisan ayında artması beklenmektedir. Mart ayında yüksek seyreden işlenmemiş besin fiyat artışları nisan ayının birinci haftalarında zerzevat fiyatlarında gerçekleşen düzeltme kaynaklı daha ölçülü seyretmiştir. Lakin nisan ayında yurt geneline yaygın bir biçimde gerçekleşen zirai don hadisesi önümüzdeki periyoda dair başta meyve olmak üzere taze meyve ve zerzevat fiyatları üzerinde üst taraflı riskleri artırmıştır. Öncü datalar öteki işlenmemiş besin kümesindeki fiyat artışlarının kırmızı et ve yumurta kalemleri kaynaklı sürdüğüne işaret etmektedir. Güç kümesinde mesken elektrik fiyat tarifelerine yapılan artışın tesirleri gözlenirken, global gelişmelerle besbelli formda gerileyen ham petrol fiyatlarının akaryakıt fiyatlarını düşürmesi, küme fiyat artışını bir ölçü sınırlamaktadır.
PARA POLİTİKASI
24. 20 Mart tarihinde, ilgili haftada finansal piyasalarda yaşanan gelişmeleri pahalandırmak üzere Para Politikası Kurulu (Kurul) Orta Toplantısı yapılmıştır. Kelam konusu gelişmelerin enflasyon görünümü açısından oluşturabileceği riskler kıymetlendirilerek, sıkı mali duruşu destekleyici önlemler alınmıştır. Bu doğrultuda Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranının yüzde 44’den yüzde 46’ya yükseltilmesine, bir hafta vadeli repo ihale faizi ve gecelik borçlanma faiz oranlarının sırasıyla yüzde 42,5 ve yüzde 41 oranında sabit tutulmasına karar verilmiştir. Ayrıyeten, 27 Mart tarihli Orta Toplantı Özetinde belirtildiği üzere piyasadaki oynaklığı sınırlamak üzere TL ve döviz likiditesine yönelik önlemler alınmıştır. Döviz piyasasının sağlıklı çalışması, döviz kurlarında gözlenebilecek oynaklıkların engellenmesi ve döviz likiditesinin dengelenmesi maksadıyla Türk lirası uzlaşmalı vadeli döviz satım süreçlerine başlanmıştır. Bunların yanı sıra, depo ihalelerinin vadesi 8 haftaya kadar uzatılmış ve likidite araçlarının çeşitliliği artırılarak vadesi 91 güne kadar likidite senetleri ihraç edilmesine karar verilmiştir. Ayrıyeten, 1 hafta vadeli repo ihalelerine bir müddetliğine orta verilip fonlama yüklü olarak gecelik vadede yapılmıştır. Bu doğrultuda, TCMB fonlama maliyeti gecelik borç verme faiz oranına yakın oluşması sağlanmıştır.
25. 17 Nisan toplantısında Konsey, siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 42,5’ten yüzde 46’ya yükseltilmesine karar vermiştir. Konsey ayrıyeten, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 46’dan yüzde 49’a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise yüzde 41’den yüzde 44,5’e yükseltmiştir.
26. Para siyasetindeki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile dezenflasyon sürecini güçlendirmektedir. Maliye siyasetinin artan eşgüdümü de bu sürece değerli katkı sağlayacaktır. Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para siyaseti duruşu sürdürülecektir. Bu doğrultuda, siyaset faizi; enflasyon gerçekleşmeleri, ana eğilimi ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak biçimde belirlenecektir. Şura siyaset faizine ait atılacak adımları enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla belirleyecektir. Enflasyonda bariz ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para siyaseti duruşu sıkılaştırılacaktır.
27. Finansal piyasalarda son periyotta yaşanan gelişmeler sonucunda nakdî transfer sistemini destekleyen ilave adımlar acilen atılmıştır. Likidite şartları yakından izlenmeye ve likidite idaresi araçları tesirli biçimde kullanılmaya devam edilecektir.
28. 20 Mart tarihinde orta verilen bir hafta vadeli repo ihalelerine tekrar başlanmasına karar verilmiştir.
29. Şura, siyaset kararlarını nakdî sıkılaştırmanın gecikmeli tesirlerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 gayesine ulaştıracak mali ve finansal şartları sağlayacak formda belirleyecektir. Bu doğrultuda, tüm para siyaseti araçları kararlılıkla kullanılacaktır. Konsey, kararlarını öngörülebilir, bilgi odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.