Trump’ın yeni tarifeleri bu fiyatları artırabilir: Zam dalgası yolda

Trump’ın Brezilya’dan gelen kahveye %50 gümrük vergisi getirmesi, aslında kuraklık ve talep nedeniyle artan kahve fiyatlarını daha da yükseltebilir. ABD, Brezilya’dan yılda 2 milyar dolarlık kahve ithal ediyor; fiyat artışı direkt tüketiciye yansıyabilir. Mayıs ayı bilgilerine nazaran kahve fiyatları bir yılda %11 artmıştı — bu artış yeni vergilerle katlanabilir.
Giyim ve Ayakkabıya Gümrük Şoku
Bangladeş (%35), Kamboçya (%36), Endonezya (%32) ve Vietnam (%20) üzere büyük üretici ülkelerden gelen giysi ve ayakkabılara yönelik yüksek tarifeler, bu eserlerin maliyetini artıracak. Ayakkabıda Çin’e uygulanan %30’luk vergi de devam ediyor. Uzmanlar, fiyat artışının kaçınılmaz olduğunu belirtse de, birtakım perakendecilerin kar marjları sayesinde bu etkiyi sınırlayabileceği görüşünde.
Ev Aletlerinden Elektrikli Araçlara: Bakır Artırımları Yolda
Trump’ın önerdiği %50’lik bakır vergisi, beyaz eşyadan elektrikli araçlara kadar birçok eserin fiyatını etkileyebilir.
Elektrikli araçlarda kullanılan bakır ölçüsü, klasik araçlara kıyasla 4 kat fazla. Artan bakır maliyetleri nedeniyle KONUT fiyatlarında önemli artışlar bekleniyor.
Yale Bütçe Laboratuvarı’nın datalarına nazaran Trump’ın tarifeleri, 2025 yılı sonunda ABD’deki ortalama bir haneye 2.400 dolarlık ek maliyet getirebilir.
Uzmanlar, “İşler daha kıymetli hale gelecek” diyerek uyardı. Amerika’daki gündelik alışveriş listeleri artık daha kabarık gelecek. Fiyatların tüm dünya ülkelerini de tesiri altına alması bekleniyor.
Gümrük Tarifeleri Türkiye’yi Dolaylı Yollarla Etkileyebilir
Kahve, konut aletleri ve kimi ham hususlarda global fiyatların yükselmesi, Türkiye’nin bu eserlerdeki ithalat maliyetini artırabilir. Bilhassa:
- Kahve üzere Türkiye’nin büsbütün dışa bağımlı olduğu eserlerde raf fiyatları artabilir.
- Beyaz eşya ve elektronik eserlerdeki birtakım kesimler ithal edildiği için, kur ve maliyet artışları Türkiye’de de kesin fiyatlara yansıyabilir.
- Bakır üzere sanayi girdilerinde global fiyat artışları, Türkiye’deki üretim maliyetlerini yükseltebilir.
- Özellikle otomotiv, elektrikli konut aletleri ve kablo üreticileri bu durumdan etkilenebilir.
- İhracat yapan firmalar, rekabetçiliğini kaybetmemek için ya fiyat artışına sarfiyat ya da marjlarından feragat etmek zorunda kalır.
Türkiye Üzere Gelişen Ülkelere Sermaye Akışını Zayıflatabilir
Trump’ın sert ticaret atılımları, global piyasaları dalgalandırırsa, gelişmekte olan ülkelere olan sermaye girişleri azalabilir.
Bu da Türkiye’de:
- Kur baskısına,
- Risk priminin artmasına,
- Dış finansman maliyetlerinin yükselmesine yol açabilir.
Trump’ın tarifeleri direkt Türkiye’ye uygulanmasa da, global iktisat ve ticaret zincirleri üzerindeki tesirleri nedeniyle Türkiye’yi hem risk hem fırsat manasında etkileyebilir. Kısa vadede riskler (enflasyon ve maliyet artışı), orta vadede ise birtakım kesimler için fırsatlar (sipariş kayması) kelam konusu olabilir.
1 Ağustos Kritik Tarih: Tüm Gözler Uygulama Başlangıcında
Yeni tarifeler yürürlüğe girdiğinde, tedarik zincirleri ve fiyatlar global ölçekte yine şekillenebilir.
Tüketiciler, kahvaltı masasından gardıroba kadar geniş bir yelpazede artan maliyetlerle karşı karşıya kalabilir.