Para nerden çıktı? Nereye sığındı?
1 Ağustos haftasında swap hariç net rezervlerde 1,1 milyar $’lık düşüş, yurtdışı yerleşiklerin 136 milyon $’lık pay senetleri alımı ve DTH’lardaki 1,8 milyar $’lık düşüş öne çıkıyor. Ayrıyeten, TCMB Analitik Bilanço bilgilerine nazaran, swap hariç rezervlerde 6 Ağustos itibariyle yaklaşık 3,5 milyar $’lık artış olduğunu hesaplıyoruz. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:
/*! This file is auto-generated */!function(d,l){“use strict”;l.querySelector&&d.addEventListener&&”undefined”!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!/[^a-zA-Z0-9]/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll(‘iframe[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),o=l.querySelectorAll(‘blockquote[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),c=new RegExp(“^https?:$”,”i”),i=0;i
➢ Parite tesirinden arındırılmış DTH bireysellerde yatay seyretti, kurumsalların ise 1,8 milyar $ satışı ile toplam bu ölçü kadar düşüş gösterdi. Döviz mevduatlar evvelki son 3 haftada toplam yaklaşık 4,6 milyar $ artmasının akabinde ilgili haftada düşüş göstermiş oldu.
➢ KKM haftalık 11,6 milyar TL (0,35 milyar $) çıkışla 477,6 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan zirve noktadan çözülme 2,9 trilyon TL’yi (124,9 milyar $’a) aşmış durumdadır.
➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki hissesi ise %40,2’den %40,1’e gerilemiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki hissesi KKM hesaplarının tepe yaptığı Ağustos 2023’te %68,4 düzeyine kadar yükselmişti.
➢ TL mevduatlar haftalık 131 milyar TL düşüş göstererek yaklaşık 14,5 trilyon TL düzeyine gerilemiştir.
➢ Yabancı para krediler haftalık 2 milyar $ düşüş gösterse de, Mart 2024 sonundan bu yana %41,1’lik artışla 55,3 milyar $ gelişim göstererek 190,1 milyar $ düzeyine ulaşmıştır.
➢ Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %22,2’den %23’e, tüketici kredileri ise %38’den %38,5’e yükselmiştir.
➢ Yurtdışı yerleşiklerin 1 Ağustos ile biten haftada DİBS’te yaklaşık 9 milyon $’lık alımlarıyla stok paha yaklaşık 14,3 milyar $’a yükseldi. Mart ortasından Nisan sonuna kadar DİBS’te toplam 9,3 milyar $’lık çıkış yaşanırken, Mayıs başından itibaren yaklaşık 5,1 milyar $’lık giriş gerçekleşti. Pay senetlerinde 136 milyon dolarlık net alım gerçekleşti ve stok pahası 33,3 milyar dolara yükseldi.
11 Nisan haftasından bu yana (20 Haziran haftası hariç) pay senetlerine her hafta sistemli para girişi gözlemlenirken, bu süreçte toplam giriş yaklaşık 2,6 milyar $ oldu. Hazine eurobondu tarafında ise ilgili haftada yaklaşık 66 milyon $’lık satış gerçekleşti ve stok bedeli yaklaşık 77,6 milyar $ düzeyine geriledi.
➢ 1 Ağustos haftasında brüt rezervler 171,9 milyar $’dan 2,9 milyar $ düşüşle yaklaşık 169 milyar $’a azalış gösterdi. Birebir haftada net rezervler ise 64,5 milyar $’dan 1,3 milyar $ düşüş göstererek yaklaşık 63,2 milyar $’a geriledi. Swap hariç net rezervler de yaklaşık 1,1 milyar $ düşüş göstererek 45,6 milyar $’a geriledi.
Swap hariç net rezervlerin 2024 mart sonundaki taban düzeyi ise -65,5 milyar $, 14 Şubat 2025 tarihindeki tepe düzeyi ise 71 milyar $ idi.
➢ TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran, 6 Ağustos itibariyle (bu haftanın birinci 3 gününde) brüt rezervlerde yaklaşık 4,3 milyar $, net rezervlerde yaklaşık 3,9 milyar $ ve swap hariç net rezervlerde ise yaklaşık 3,5 milyar $ artış hesaplamaktayız.
➢ Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 1 Ağustos haftasında 113,3 milyar TL düşüş göstererek yaklaşık 1,1 trilyon TL’ye geriledi. Hür Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise geçen hafta yaklaşık 64,6 milyar TL artarak 1 trilyon TL’nin üzerine çıktı. Tüm döviz fonlarının etkin büyüklüğü ise 867 milyon $’lık artışla yaklaşık 63,4 milyar $’a yükseldi. 2024 başında bu düzey 25 milyar $ civarındaydı.
Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, 1 Ağustos Temmuz haftasında %42,3 düzeyinden %42,4 düzeyine yükselmiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.
Kaynak: Gedik Yatırım
