Osman Berke Duvan: Hangi istihdam verisine inanalım?
İstihdam datalarını değerlendirirken daha derinlikli ve nüanslı tahlillere gereksinim var. Mevsim tesirinden arındırılmış üç aylık ortalama istihdam, 2024 ortalarından bu yana 32,5 milyon civarında yatay seyrediyor. Bu devirde istihdamda bir durağanlaşma gözlenmekle birlikte, para siyasetindeki sıkılaşmanın istihdam üzerindeki tesiri birinci bakışta sonlu görünüyor. Halbuki PMI dataları, 2024 sonundan itibaren sanayi istihdamında gerilemeye işaret ediyor.
Para siyasetindeki sıkılaşmanın her dalı birebir halde etkilemesi elbette beklenemez. Lakin son periyotta istihdamdaki gelişmeleri büyük ölçüde gölgeleyenin ise vakte bağlı eksik istihdamın seyri olduğu anlaşılıyor. Haftada 40 saatten az çalışanların sayısı 4 milyonun üzerine çıkmış durumda.
Zamana bağlı eksik istihdamdaki bu artışı tek bir nedene bağlamak elbette mümkün değil. Pandemi ve sonrasında işgücü piyasasında birçok kırılma yaşandı. Bilhassa esnek çalışma biçimlerinin yaygın olduğu kesimler — kurye, nakliyecilik, e-ticaret üzere — pandemi periyodunda büyürken; 2023’te yürürlüğe giren EYT düzenlemesi de işgücü piyasasını kıymetli ölçüde etkiledi.
Peki, mevcut konjonktürde istihdam piyasasındaki eğilimleri en sağlıklı formda hangi bilgiyle izleyebiliriz? Karşılık: tam vakitli istihdam.
2022–2024 ortasında 29–30 milyon bandında seyreden tam vakitli istihdam, 2025 prestijiyle süratle 28 milyon düzeylerine gerilemiş durumda. Öteki bir deyişle, bugün gelinen nokta prestijiyle tam vakitli istihdam seviyesi, 2017-2018 düzeylerine yani yedi, sekiz yıl öncesine geri dönmüş görünüyor.
İşgücü ve istihdam bilgilerini değerlendirirken bu kıymetli gelişmeyi de göz önünde bulundurmakta yarar var.
Yazarın Linked-In paylaşımıdır
