İmalat sanayi alarm veriyor: PMI 14 aydır daralıyor
Ekonomik büyümenin öncü göstergelerinden biri olan imalat sanayi performansı, mayıs ayında da alarm vermeye devam etti. İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi), mayıs ayında 47,2 olarak gerçekleşti. Bu bedel, mart ve nisan ayındaki 47,3 düzeyinin de altına inerek dalın daralma eğilimini sürdürdüğünü gösterdi.
50 eşik bedelinin altında kalan PMI, faaliyet şartlarında bozulmanın sürdüğüne işaret ederken, endeksin 14 aydır daralma bölgesinde kalması dikkat çekti.
Talep zayıf, üretim suratı son yedi ayın dibinde
Mayısta üretim, Ekim 2024’ten bu yana en süratli yavaşlamasını kaydetti. Zayıf iç talep ve süregelen enflasyonist baskılar, üretim üzerindeki baskıyı artırırken, yeni siparişlerdeki düşüş de üst üste 23. aya taşındı. Siparişlerdeki azalma, genel üretim ivmesini aşağı çekerken firmaların iş hacmi azalmaya devam etti.
İstihdam ve alımlar azalırken firmalar stok eritiyor
İmalatçıların istihdam ve satın alma faaliyetleri de evvelki aya nazaran daha sert bir düşüş gösterdi. Firmalar, talepteki zayıf seyir nedeniyle hem hammadde hem de en son eser stoklarını azaltmayı tercih etti. Tedarikçilerin teslimat mühletleri kısalırken, bu gelişme girdi talebinin zayıflığına bağlandı.
Enflasyon baskısı geriliyor fakat hâlâ yüksek
Girdi maliyetlerinde mayısta da sert artışlar görüldü. Firmalar bu artışı yüklü olarak liradaki paha kaybına bağladı. Lakin nisan ayında tepe yapan maliyet enflasyonu, mayıs prestijiyle hafifleme eğilimi gösterdi. Eser satış fiyatlarındaki artış da yavaşlayarak 2025’in en düşük düzeyine indi. Firmalar, artan maliyetlere karşın talep zayıflığı nedeniyle fiyat geçişlerinde zorlandıklarını tabir etti.
S&P Küresel Market Intelligence İktisat Yöneticisi Andrew Harker, “Mayıs dataları, imalat kesiminde süregelen sakinliğin altını çiziyor. Enflasyon baskılarında yaşanan kısmi rahatlama ise önümüzdeki periyoda dair sonlu da olsa optimistlik sağlayabilir” değerlendirmesinde bulundu.
Sektörel görünüm: Üretim yalnızca iki bölümde arttı
İSO Türkiye Sektörel PMI datalarına nazaran, mayısta izlenen 10 kesimin sadece ikisinde –giyim ve deri eserleri ile metalik olmayan mineral ürünler– üretim artışı görüldü. Giysi dalı, evvelki aylarda yaşadığı keskin daralmadan toparlanarak büyümeye geçti.
Tekstil kesimi ise hem üretimde hem yeni siparişlerde en keskin düşüşü yaşadı. Yeni ihracat siparişleri ise dört bölümde artış kaydetti; başta giysi ve deri eserleri olmak üzere dış talepteki hareketlilik dikkat çekti.
İstihdam düşüyor, maliyetlerde bölümler ortası farklılaşma artıyor
Personel sayısında en büyük düşüş, kara ve deniz taşıtları dalında görüldü. Bu alandaki azalma, Ocak 2016’dan bu yana en yüksek oranlı istihdam kaybı olarak kayda geçti. Öte yandan ana metal sanayi başta olmak üzere üç bölümde istihdam artışı yaşandı.
Girdi maliyetleri genel olarak yükselmeye devam etti lakin 10 kesimin yedisinde maliyet artış suratı yavaşladı. En yüksek maliyet artışı ağaç ve kâğıt eserlerinde görülürken, giysi ve deri eserlerinde artış en düşük düzeyde kaldı. Dokuma eserleri dalı ise üçüncü ayda da satış fiyatlarını düşürmeye devam etti.
