FÖŞ-ANALİZ:  Piyasalarda moraller düzeliyor, en kötüsü geride kaldı diyebilir miyiz?

Piyasalarda haftanın ikinci günü de müspet bir seyirle tamamlandı. İktisat idaresi tarafından alınan önlemler ve verilen bildirilerle birlikte, geçen haftaki türbülans sonrası piyasalarda toparlanma hızlandı. Borsa İstanbul’da BİST 100 endeksi bugün %4,48 yükseldi ve 9715 puandan kapandı. Dolarda 38,00 TL’nin altında stabil görünüm oluşurken, 2 yıllık tahvil faizi %5,65 geriledi ve 43,00 sonuna çekildi. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, piyasada döviz talebinin gerilediğini aktardı.  Mali piyasalar bir politik krizi daha geride bıraktı diyebilir miyiz?

Gerçekten de Şimşek ve Karahan tarafından açıklanan tedbirler piyasaların toparlanmasına yardımcı oldu.  Financiel Times ikilinin verdiği, bugün 4.500 yabancı kurumun katıldığı çevrimiçi sunumla  ilgili şunlar yazdı:

“Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Merkez Bankası Lideri Fatih Karahan, Salı günü memleketler arası yatırımcılarla bir konferans görüşmesi yaparak, onlara 1,3 trilyon dolarlık iktisatta ekonomik istikrar programına sadık kalacaklarına dair teminat verdi.

Görüşmeye katılan bir yatırımcı, hükümetin Türk lirasından çıkışların birçoklarının yüksek kaldıraçlı durumları satmaya zorlanan hedge fonları olduğunu gösteren sayılar sunduğunu söyledi. Bu sayılara nazaran, yerellerin çıkışları şimdiye kadar cüziydi.

Görüşmeye katılan bir öteki fon yöneticisi, “Eğer süratli para gittiyse ve geri kalanı sıkı oturmaya hazırsa, o vakit Türk merkez bankası muhtemelen bir sefer daha bu türlü bir periyodu atlatabilir – lakin bu güç olacaktır,” dedi.

SPK ve BDDK’nın gerisi arkasına açıkladığı tedbirler de paniğin yatışmasında rol oynadı. Borsa’ya kote şirketlerin derhal pay geri alım programlarını devreye sokması, bu önlemlerin en etkilisiydi.

TCMB’nin TL uzlaşmalı forward kontratı satışına başlaması,  O/N siyaset faizini yükseltmesi ve likidite bonosu ihracı da tasarruf sahiplerini TL’de tutuyor.   Mehmet Şimşek’in elinde diğer kozlar da var.  TL mevduatta stopaj süreksiz olarak askıya alınabilir.  Bir öbür mümkünlük ise döviz talebine karşılık vermek için Türk kurumlara özel döviz cinsi 1-2 yıl vadeli tahvil ihracı olur.

Zaten, mali piyasalarda yaşanan moral bozukluğunun değerli nedenlerinden biri de fısıltı gazetesiydi.  Mehmet Şimşek’in istifa ettiği, bir kaç önde gelen holding sahibinin Seyahat soruşturması kapsamında gözaltına alınacağı haberleri  de satışları harlattı. Velakin, Salı günü Borsa’daki ralliye büsbütün doğaçlama da diyemeyiz. Türkiye Servet Fonu’nun yüksek ölçüde alım yaparak piyasaya dayanak vermesi aşağı taraflı riski azalttı.

Gelelim önümüzdeki günlere

Piyasalar artık büsbütün Erdoğan’ın atılımları ve sokakların reaksiyonuna bağlı.  Salı gecesindeyiz, Murat Yetkin’e nazaran hala İstanbul BB’nin kayyıma devredilmesi ihtimali konuşuluyor.  Dün açılan yeni bir soruşturmayla konserlere fazla ödeme yapıldığı argümanı Mansur Yavaş’ın amaç almıyor, ancak AKP’in kumpasları daima bu türlü başlar esasen. Bayram’dan sonra kayyımlaştırma siyasetinin Bursa, Adana, Antalya ve Adana üzere varlıklı rant kaynağı kentlere de genişletilmesi bir mümkünlük.  CHP’nin fevkalâde kurultayının ertelenip partiye kayyım atanması rizikosu da devreden çıkmış değil.

Özel, yani gece büyük finali yapıp, Saraçhane mitinglerini sonlandıracak. Lakin, yeni protesto prosedürleri de açıklayacak.  Bunlar ortasında tekrar sokakları hareketlendirmek yer alır mı?  Daha da değerli bir soru: CHP sokak hareketlerini denetim edebilir mi?  Emeklisinden üniversitelisine on milyonlara varan bir mağdur kitlesi öfke dolu, polisin şiddet kullanması ve/ya dövizdeki çalkantı nedeniyle enflasyonun yine yükselişe geçmesi de sokak  hareketlerini canlı tutabilir.

Sabır, bağlayacağım: Piyasalar açısından Bayram’dan sonra büyük çaplı şovların durulması kritik. Şayet bunlar sürer ve polis şiddet yoluyla müdahale ederse, sonu OHAL’e giden karanlık bir dehlize gireriz.

TCMB’nin 17 Nisan toplantısında faiz indirimlerine orta vermesi olmazsa olmaz bir koşul. Yıl sonu enflasyon gayesinin tutmayacağı kesin. TCMB siyasi risklerde tırmanış ve kur çalkantısının enflasyona tesirini ölçmek için yaz aylarına kadar beklemek durumunda. Faiz indiriminin sürmesi, artık para siyaseti kararlarını TCMB değil Erdoğan’ın aldığını anımsatır ki, “nas”a dönüş telaşıyla TL’den  kaçış dalgası başlatabilir.

Riskleri saymakla bitmez. Lakin bağlayalım ve yatırım yahut tasarrufların her vakit bir ölçü risk içerdiğini de hatırlayalım. Kıymetli olan, bu riskleri telafi edecek ölçüde getiri var mı sorusuna gerçek karşılık vermek. Bence var.

Politik arenada vefatına savaş sürse de, piyasalar 2 şartta düzelir ve siyasi riski fiyatlamaktan vazgeçer:

• 17 Nisan’da TCMB faiz indirmeyecek.
• Petrol fiyatları ve turist rezervasyonlarını yakından takip edin. Şayet Brent gerilemeyi sürdürür, ve sokaklarda yaşanan arbedeler turistleri ürkütmezse, kimse TCMB’nin bileğini bükemez. Türkiye yine sıcak para cezbederken yerleşikler de kışa kadar TL ve Borsa’da konaklar.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik şartlarını öğrenmek için bize e-mail atın:  [email protected]