‘Faiz kararı konut piyasasında dalgalanmaya sebep olacak…’
TCMB mart ayı konut fiyat endeksi açıklandı. Datalara nazaran aylık bazda yüzde 2, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran ise yüzde 32,3 değişim kaydedildi. Konut fiyatlarının enflasyon karşısında yıllık bazda gerçek olarak yüzde 4,2 kıymet kaybettiğini belirten İstikrar Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Latif Aksoy, siyaset faizi kararının piyasada bir müddettir devam eden istikrarı etkileyeceğini söyledi.
TCMB tarafından açıklanan konut fiyat endeksi bilgilerine nazaran, aylık bazda yüzde 2, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 32,3 değişim yaşandı. Konut fiyatlarında enflasyon karşısında yıllık bazda yüzde 4,2’lik gerçek kayıp gerçekleşti.
Konut Fiyatları Enflasyonun Üstünde Gerçek Getiri Sağlayacak
Endeks bilgilerini pahalandıran İstikrar Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Latif Aksoy, “Enflasyon oranındaki gerilemenin ve konuta olan talebin devam etmesiyle takip eden aylarda gerçek getirilerin kısa vadede görülmesi bekleniyordu. Fakat son haftalarda yaşanan siyasi, ekonomik gelişmeler ve faiz artış kararı piyasada dalgalanmaya sebep olacak.” dedi.
Yatırımcının öbür yatırım enstrümanlarından konuta yönelen inancında kısa vadeli de olsa puslu bir hava görüleceğini söyleyen Aksoy, “Faizlerin bu düzeltme sonrasında tekrar inmeye başlaması ve kampanya beklentileri ile konut alım iştahının yaz başında tekrar gündeme gireceğini öngörüyoruz. Mevsim tesirinden arındırılmış bilgilerde, satışların geçmiş yıllara nazaran yüksek seyri ve konut fiyatlarının birinci planda gerçek getiri sağlamasa bile enflasyonun altında kalmayacağını hatta birtakım bölgelerimizde enflasyonun çok üzerinde getiriler sağlayamaya devam edeceğini söyleyebiliriz. Son açıklanan TÜİK konut satış istatistikleri de bu durumu takviyeler nitelikte. TÜİK datalarına nazaran birinci 3 aylık konut satış sayısı 335 bin 786 adet ile birinci çeyrek bazda 5 yılın tepesinde gerçekleşmişti. Bu, tüm vakitlerin birinci çeyreğindeki en yüksek ikinci satış adedidir. Ocak ve şubat aylarındaki konut satış sayılarında yaşanan sıçrama sonrasında mart ayında da misal satış adetleri kaydedildi. Geçen yılın birinci üç ayına nazaran yüzde 20 oranında artış yaşandı.” dedi.
Siyasi ve Ekonomik Gelişmeler ve Faiz Kararı İpotekli Satışları Etkileyecek
İlk iki ayda yüzde 14,9 olan ipotekli satışların hissesinin, mart ayıyla yüzde 16,4 olduğuna dikkat çeken Aksoy, ipotekli konut satışlarının toplam satışlardaki hissesinin artış göstermeye devam ettiğini aktardı. Aksoy, “Geçen yılın bilgileri ile kıyaslandığında, konut satış sayılarındaki artışın ipotekli konut satışları kaynaklı olduğu, öbür satış istatistiklerinin geçen yıla paralel gerçekleştiği göze çarpıyor. Konut kredisi faizlerinde zirveden dönüşün başlamasıyla ipotekli satışların artış göstermesi öngörü dahilindeydi. Lakin mart ayı içerisinde yurt içi ve yurt dışında yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmelere bağlı olarak bankaların faiz oranlarında dalgalanma yaşanması ve son olarak TCMB’nin faiz artış kararıyla yılın geri kalanı için öngörülen beklenen tablo bir ölçü değişti. Nisan ve mayıs ayı bilgilerinde bu değişimlerin tesirini güçlü bir formda görmek sürpriz olmayacaktır.” tabirlerini kullandı.
Başkentte Konuta Olan Talep Yüksek
İller bazında Ankara’da konut fiyat endeksindeki yıllık değişimin mart ayı bilgileriyle yüzde 38,6 ile ortalama üzerinde seyretmeye devam ettiğini söyleyen Aksoy, “Başkentte el değiştiren konut sayısı, geçen yılın birinci üç ayına nazaran yüzde 27 artarak kentte konuta olan talebin yüksek kaldığını gösterdi. İstanbul ve İzmir’de ise konut fiyat endeksinde yıllık değişim sırasıyla yüzde 30,7 ve yüzde 32,5 olarak kaydedildi. Öte yandan İzmir’de son periyotta aylık bazda kaydedilen yüksek fiyat değişimleri de dikkat çekiyor.” dedi.
İç Ege vilayetlerinde geçen sonbahardan beri kaydedilen değişimin, ortalamanın üzerinde seyrettiğini hatırlatan Aksoy, “Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa ve Uşak’ın oluşturduğu data kümesinde konut fiyat endeksi, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 39,5 değişim gösterdi. Bu bölgede konut fiyatlarının, Kıyı Ege ve etraf vilayetlere nazaran nispeten alım gücüne daha uygun olması bilhassa vilayet dışından da yatırım maksatlı konut alımlarına neden oluyor. Afyonkarahisar’da birinci çeyrekte el değiştiren konut sayısı, kredi kampanyalarının olduğu 2020 yılındaki satış sayılarını geçmiş durumda. Öte yandan Doğu Anadolu’dan Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli, Van, Bitlis, Hakkari ve Muş data kümesinde konut fiyat endeksi yüzde 46,7 ile ortalamanın hayli üzerinde değişim kaydetti. Antalya, Muğla ve Konya etrafında yer alan vilayetlerimizde ise konut fiyat endeksine nazaran gerçek düşüş ülke ortalamasının üzerinde seyretmeye devam ediyor. Bilhassa Antalya’da konut satış sayılarındaki artışa karşın uzun müddettir ortalama altında yaşanan fiyat değişimi dikkat caziptir.” dedi.
Para Siyasetindeki Kararlı Duruş Fiyat Artışını Destekleyecek
Konut fiyatlarının yıllık olarak tek haneli yüzdelerle arttığını belirten Aksoy, “Konut fiyatları, 2020 yılında başladığı tırmanış trendiyle Mart 2023’e kadar yüksek artışlar sergileyerek rekorlar kırmıştı. Sonrasında nominal olarak artsa dahi gerçek olarak önemli gerilmeler yaşadı ve 2024 başından itibaren negatif gerçek getiriler derinleşerek devam etti. Ekim 2024’ten itibaren düzgünleşme görülmesine ve grafiklerin üst istikametli hareket etmesine karşın şimdi müspet gerçek getiri sağlamayı başaramadı.” dedi.
Aksoy kelamlarını şöyle tamamladı:
“Konut fiyatlarının gerçek getirisindeki düşüş devam etse de fiyat artış oranının enflasyon oranına yaklaşıyor. Son 6 aylık kıyaslamaya bakacak olursak Konut Fiyat Endeksi, Tüketici Fiyat Endeksi karşısında yaklaşık 1,5 puanlık bir olumlu gerçek getiri sağlamış görünüyor. Son bir ayda yaşanan yurt içi ve yurt dışındaki siyasi-ekonomik gelişmeler sebebiyle ve bunu takip eden faiz artış kararı sonrası konutta gerçek getiri kaydedilmesi bir müddet daha ertelenmiş görünüyor. Başka yandan bu yıl içindeki güçlü satış sayıları, istikrarlı ekonomik program ve para siyasetindeki kararlı duruş, yurt içindeki talepte dengelenme ve faizlerin inme trendinin devam edeceğine duyulan itimat, konuta ilginin devam edeceğini ve buna bağlı olarak fiyatlardaki artış trendini güçlü bir biçimde işaret ediyor.”
