ANALİZ: Nisan 2025’te Dış Ticaret Hacmi Güçlendi: İhracat ve İthalatta Yıllık Artış
İhracatta %7.8’lik, İthalatta %12.7’lik Yıllık Artış
TSKB Ekonomik Araştırmalar’ın yayımladığı şimdiki “Makro Görüş” raporuna nazaran, Nisan 2025’te hem ihracat hem de ithalat yıllık bazda artış gösterdi. İhracat, geçen yılın birebir ayına nazaran %7.8 artarak 20.8 milyar dolara yükselirken, ithalat %12.7 artışla 29.9 milyar dolara çıktı. Bu gelişmelerle birlikte dış ticaret açığı, Nisan ayında yıllık bazda %32.5 oranında artarak 9.1 milyar dolara ulaştı.
Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret İstikrarı Negatif Seyrini Sürdürdü
Altın ve güç hariç tutulduğunda, dış ticaret açığı Nisan ayında 1.2 milyar dolarlık açık verdi. Bu sayı, geçen yılın tıpkı devrindeki 3.1 milyar dolarlık fazlaya kıyasla değerli bir bozulmayı temsil ediyor. Bu devirde ihracat 16.4 milyar dolar, ithalat ise 17.6 milyar dolar olarak kaydedildi.
Avrupa’ya İhracatta Düşüş, Yakın Coğrafyada Artış
Bölgesel kırılımda Avrupa ülkelerine yapılan ihracatta zayıflama dikkat çekiyor. Bilhassa elektrikli mesken aletleri ve hazır giysi bölümlerinde düşüş yaşanırken, bu durum dış ticaret istikrarını olumsuz etkiledi. Buna rağmen, Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yapılan ihracat yıllık %13.1 oranında artış gösterdi. Kuzey Afrika ülkelerine ihracat ise %13.1 düşüş kaydetti.
Yıllık bazda değerlendirildiğinde, son 12 aylık toplam ihracat 257.6 milyar dolar, ithalat ise 373.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu datalarla yıllık dış ticaret açığı 116.2 milyar dolar düzeyine ulaştı. 2023 yılı sonunda dış ticaret açığı 106 milyar dolardı.
İthalat Talebi Güçlü, Yatırımlar Sınırlı
Nisan ayında ithalatın büyük kısmı yatırım malı dışındaki kalemlerden geldi. Yatırım malı ithalatı hudutlu bir artışla %1.2 yükselirken, tüketim mallarında %15.4 ve hammadde ithalatında %14.5 oranında artış kaydedildi. Bu tablo, yatırımlarda şimdi besbelli bir ivmelenmenin yaşanmadığına işaret ederken, iç talebin güçlü kalmaya devam ettiğini ortaya koyuyor.
Altın ithalatı ise Nisan ayında 1.9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşti. Bu, Mart ayına nazaran hafif bir gerilemeye işaret etse de, yıllık bazda altın ithalatının hâlâ yüksek düzeylerde olduğunu gösteriyor.
Euro Bölgesi ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Riskler Artıyor
TSKB’nin değerlendirmesine nazaran, global ticarette dengelenme sinyalleri görülmekle birlikte, bilhassa Euro Bölgesi’ndeki ekonomik sakinlik ve gelişmekte olan ülkelerdeki jeopolitik tansiyonlar Türk ihracatını olumsuz etkileyebilir. Avrupa’da sanayi üretiminin zayıf seyri, Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan bu bölgeye yapılan satışları sınırlıyor. Birebir vakitte, Orta Doğu’daki belirsizliklerin riskleri artırabileceği vurgulanıyor.
Merkez Bankası Siyasetinin Dış Ticarete Tesiri İzleniyor
TSKB raporunda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) para siyasetinin dış ticaret üzerindeki tesirinin de yakından takip edildiği belirtiliyor. Kur tarafında oynaklığın azalması ve gerçek kurda yaşanan paha yararı, ihracatçıların rekabet gücünü baskılayan faktörler ortasında. Bu gelişmelerin, yılın ikinci yarısında ihracat performansını daha da zorlayabileceği öngörülüyor.
Sonuç: İç Talep Güçlü, Dış Ticaret Açığı Büyüyor
Nisan 2025 dataları, Türkiye iktisadının hala güçlü iç talep tesiri altında olduğunu ve ithalatın bu doğrultuda arttığını gösteriyor. Lakin yatırım mallarındaki sonlu artış, büyümenin kalıcılığına dair birtakım soru işaretlerini beraberinde getiriyor. Avrupa pazarında zayıflayan talep ve kur gelişmelerinin ihracat üzerindeki baskısı, dış ticaret istikrarında bozulmayı derinleştiriyor.
TSKB, global ve bölgesel gelişmelerin önümüzdeki aylarda dış ticaret üzerinde belirleyici olmaya devam edeceğini vurguluyor.
Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]
