Borsa Şirketlerinden İşten Çıkarmalar: 16 Binden Fazla Kişi İlk Çeyrekte İşsiz Kaldı

Türkiye’de geniş tarifli işsizliğin 13 milyona yaklaştığı bir devirde, işten çıkarma dalgası artık Borsa İstanbul’da süreç gören dev şirketlere de sıçradı. 2024’ün birinci çeyreğinde BIST 100 endeksinde yer alan en az 30 şirket, toplam 16 bin 504 çalışanını işten çıkardı.

Ekonomik Baskılar Dev Şirketleri de Vurdu

Yüksek faiz oranları, artan borçlanma maliyetleri ve yavaşlayan talep, büyük ölçekli şirketleri işçi azaltımına yöneltti. Telekomünikasyon, güç, beyaz eşya, otomotiv ve ağır sanayi üzere stratejik dallarda faaliyet gösteren birçok firma, 2024’ün birinci üç ayında istihdam daralmasına gitti.

İşsizlikteki bu artış, sadece küçük işletmeleri değil, Türkiye’nin halka açık dev holdinglerini de içine alan önemli bir yapısal sorun halini aldı.

Fintables Dataları: BIST 100’ün Yarısında İstihdam Azaldı

Sözcü gazetesinin Fintables bilgi platformu ve şirket faaliyet raporlarına dayandırdığı haberine nazaran, BIST 100 endeksinde yer alan en az 30 şirket 2024 birinci çeyreğinde çalışan sayısını düşürdü. Her ne kadar birtakım firmalar istihdamını artırmış olsa da, birçok şirket çalışan verisi paylaşmadı, bu nedenle gerçek işten çıkarma sayısının daha yüksek olduğu varsayım ediliyor.

3 Ayda 16 Binden Fazla Kişi İşini Kaybetti

2024 sonunda toplamda 340 bin 259 çalışana sahip olan bu 30 şirketin çalışan sayısı, 2025’in Mart ayı prestijiyle 323 bin 755’e düştü. Bu da sadece birinci üç ayda 16 bin 504 kişinin işten çıkarıldığını gösteriyor.

Anadolu Grubu’nda Büyük Kayıp: Coca-Cola ve Efes’te Gerileme

Anadolu Kümesi Holding’in faaliyet raporuna nazaran, çalışan sayısı 75 bin 610’dan 70 bin 524’e geriledi. En büyük düşüş ise kümenin iki büyük iştirakinde görüldü:

• Anadolu Efes: 19 bin 907’den 15 bin 75’e düştü.

• Coca-Cola: Yüzlerce kişilik daralma yaşandı.

Bu iki markadaki istihdam kaybı, toplam azalışın büyük bir kısmını oluşturdu.

Enerji Bölümü de Faizlere Hassas: Sabancı ve EnerjiSA Geri Adım Attı

Faiz artışlarından en çok etkilenen bölümlerden biri olan güç bölümünde de misal bir tablo ortaya çıktı. Sabancı Holding, 2024’ün birinci çeyreğinde çalışan sayısını 64 bin 705’ten 64 bin 519’a indirdi. Kümenin güç iştiraki olan EnerjiSA’da ise istihdam 10 bin 384’ten 9 bin 957’ye düştü.

Diğer Holdinglerde de Emsal Gelişmeler

İş gücünü azaltan holdingler ortasında Doğan Holding ve Alarko Holding de bulunuyor. Bu şirketler, genel ekonomik sıkışma nedeniyle operasyonlarını küçültme tarafında adım atıyor.

Vestel 2 Bin Kişiyi İşten Çıkarmaya Hazırlanıyor

En dikkat alımlı gelişmelerden biri de Vestel cephesinde yaşandı. Şirket, 2024 içinde 2 bin kişilik işten çıkarma planı açıkladı. Sırf birinci çeyrekte bile Vestel’de çalışan sayısı 614 kişi azaldı. Toplam istihdam 19 binin altına düştü. Vestel’in beyaz eşya alanındaki alt şirketlerinde de misal azalmalar dikkat çekiyor.

Otomotiv ve Çelik Dalında de İşten Çıkarmalar

Otomotiv kesimi her ne kadar satış rekorları kırsalar da, şirketler istihdamda küçülmeye gitti:

• Ford Otosan

• Tofaş

• KordSA

• Türk Traktör

Bu markalarda çalışan sayıları düşerken, endüstrinin ağır toplarından İskenderun Demir Çelik de istihdamı azaltan şirketler ortasında yer aldı.

Geniş Tarifli İşsizlik Rekor Düzeyde: %32,2

TÜİK’in resmi datalarına nazaran Mayıs ayında işsizlik oranı %8’den %8,6’ya yükseldi. Lakin bu oran, yalnızca dar tarifli işsizliği kapsıyor. Gerçek işsizliği daha uygun yansıtan geniş tarifli işsizlik oranı ise %32,2’ye ulaştı. Yalnızca Mayıs ayında işsiz sayısı 1.2 milyon kişi arttı.

Ekonomik krizin toplumun geniş kısımlarını etkilediği bu periyotta, işten çıkarmaların hem özel bölümde hem de kamuda hızlanabileceği kaygısı yayılıyor.