Allianz Trade: Ticaret savaşları küresel çapta firmaların yüzde 45’inin ihracat cirosunda erime yaratabilir!

Allianz Trade’in “Parçalanma ve Arkadaştan İthalat: İhracatçılar Ticaret Savaşına Ahenk Sağlamaya Çalışıyor” başlığı ile yayınladığı araştırmasına nazaran, ABD’nin öngörülemeyen gümrük vergisi siyasetleri memleketler arası şirketler için meçhullüğü artırdı. Global GSYH’nin neredeyse yüzde 60’ını oluşturan dokuz kilit ülkeden 4.500 ihracatçıyı kapsayan araştırmaya nazaran, firmaların yüzde 45’inin ihracat cirosunda düşüş olacağı öngörülüyor.

Allianz Trade’in global ihracata yönelik hazırladığı araştırmanın bu yılki sonuçlarına nazaran, ABD’nin öngörülemeyen gümrük vergisi siyasetleri memleketler arası şirketler için meçhullüğü artırdı. Çin, Fransa, Almanya, İtalya, Polonya, Singapur, İspanya, Birleşik Krallık ve ABD’de toplam 4.500 firmayı kapsayan, tarifelerin duyurulmasından evvel ve duyuru tarihi olan Kurtuluş Günü 2 Nisan’dan sonra olmak üzere iki kademede gerçekleştirilen ankette, büyüme beklentilerinde dramatik bir değişim, ödeme gecikmelerine dair risk algılarında artış ve ticaret savaşının tesirini hafifletmek için uygulanan çeşitli stratejiler ortaya kondu. “Parçalanma ve Arkadaştan İthalat: İhracatçılar Ticaret Savaşına Ahenk Sağlamaya Çalışıyor” başlığı ile yayınlanan araştırmaya nazaran, son haftalarda imzalanan ikili ticaret mutabakatlarına karşın belirsizlik havası dağılmıyor ve kelam konusu rahatlamanın süreksiz olma ihtimali var. Öte yandan, bu ortamda ‘arkadaştan ithalat’ stratejileri değer kazanmaya devam edecek; Avrupa ve Latin Amerika, Çinli şirketler için cazip alternatifler haline gelirken; Avrupa firmaları da Çin ve Asya pazarına yönelik ihracat niyetini artırmış durumda.

Allianz Trade Global Araştırması’nda firmaların yaklaşık yüzde 60’ının ticaret savaşından olumsuz etkileneceği, yüzde 45’inin ise ihracat cirosunda düşüş olacağı öngörülüyor. Tekrar ankete nazaran bu tesir ticaret hacimlerinin ötesine geçiyor: bilhassa ithal orta mallara bağımlı kesimlerdeki her dört firmadan biri gümrük tarifeleri ve kur dalgalanmasının birleşimi nedeniyle süreksiz olarak üretimi durdurmayı düşünüyor.

Küresel ihracat kaybı 305 milyar dolara ulaşabilir

Bu yılki Global Araştırma sonuçlarının tüm piyasalarda gözlemledikleri gerçekleri teyit ettiğini, belirsizliğin ve parçalanmanın yapısal hale geldiğini söz eden Allianz Trade CEO’su Aylin Somersan Coqui, şu değerlendirmede bulundu: “2 Nisan tarife dalgası öncesindeki iyimserlikten çok farklı olarak “Kurtuluş Günü tarifeleri, tedarik zincirlerinde ve ihracat pazarlarında ağırlaşmış şirketlerin ne kadar savunmasız olduğunu açığa çıkardı. Sayılar da bunu doğruluyor: Global müspet ihracat beklentisi yüzde 80’den yüzde 40’a geriledi. Firmaların yüzde 42’si ihracat cirosunda yüzde 2–10 ortası düşüş beklerken, bu oran tarifeler öncesi sırf yüzde 5’ti. Birleşik Krallık ve Çin’le yapılan ikili mutabakatlara karşın 2025’te global ihracat kayıplarının 305 milyar dolara ulaşacağını kestirim ediyoruz. Şirketler ise pasif kalmıyor; 2020’den bu yana üst üste gelen şokları yönettikten sonra tekrar ahenk sağlıyor, iş ortaklarını çeşitlendiriyor, lojistik yapılanmasını gözden geçiriyor ve bedel zinciri genelinde risk paylaşımını tesis ediyor. Günümüzün ticaret ortamında muvaffakiyet, giderek artan ölçüde ahenk yeteneğine bağlı.”

İhracat fiyatlarını düşürmeyecekler

Öte yandan, Allianz Trade’in global anketine nazaran şirketlerin birçok artan maliyetleri üstlenmek istemiyor ve pazar hissesini korumak için ihracat fiyatlarını düşürmeyi de düşünmüyorlar. Bilhassa de ABD’de şirketlerin yüzde 54’ü fiyatları artırmayı planlıyor. Ankete nazaran yüksek belirsizlik ortamı nedeniyle; tarifelerin tesirini hafifletmek için yeni pazarlardan tedarik devam edecek üzere görünüyor; bu, bilhassa Polonya ve İspanya’da ikinci en tercih edilen strateji pozisyonunda. Tedarik zincirlerinin ve müşteri portföylerinin çeşitlendirilmesinin, sürekliliği olan bir risk azaltma stratejisi olarak öne çıktığı da ankette yer verilen yorumlar ortasında bulunuyor. Ankete katılanların yüzde 54’ü jeopolitik ve politik riskler ile toplumsal huzursuzluğu tedarik zincirleri açısından en büyük üç tehdit ortasında sayıyor. Araştırmaya katılan firmaların üçte birinden fazlası hâlihazırda yeni ihracat pazarları bulmuş, neredeyse üçte ikisi ise bu tarafta planlama yapıyor.

Alternatif rota arayışları sürüyor

Ankete nazaran gümrükle ilgili maliyetleri denetim altında tutmak için firmaların çoğunluğu alternatif sevkiyat rotalarına yöneliyor; ABD’li şirketlerin yüzde 62’si bu seçeneği tercih ediyor. Nakliye maliyetleri 2025 başından bu yana neredeyse yüzde 50 düşerken petrol fiyatlarının yılın geri kalanında varil başına 65–70 dolar ortasında seyretmesi bekleniyor. Anket, Incoterms yani malların satışı için gerekli ticaret kaideleri açısından firmaların, lojistik ve gümrük dâhil tüm maliyetleri müşteriye kadar yönetme sorumluluğunu tedarikçilerine yüklemeyi giderek daha fazla tercih ettiğini gösteriyor.

ABD-Çin Ayrışması, Avrupa–Asya Yakınlaşması ve Sessiz Kazanan Latin Amerika

Allianz Trade’in anket çalışmasında 90 günlük tarife ertelemesine karşın, ABD ile Çin ortasındaki ayrışmanın orta vadede de devam etmesi mümkün görülüyor. Ankette verilen bilgilere nazaran ABD’li şirketlerin, Çin’e ihracatı “Kurtuluş Günü” tarifelerinden sonra yüzde 20’den yüzde 10’a gerilerken; Çinli firmaların Kuzey Amerika beklentisi yüzde 15’ten yüzde 3’e düştü. Çin’de üretim yapan ABD’li şirketlerin dörtte birinin Batı Avrupa’yı, öbür dörtte birinin Latin Amerika’yı alternatif pazar olarak değerlendirdiği de anket sonuçlarında göze çarpanlar ortasında.

Ödeme vadeleri uzuyor, ödeyememe riski artıyor

Ankete nazaran ticaret savaşı, ödeme vadelerine yönelik beklentileri de etkiliyor. “Kurtuluş Günü” tarifelerinden sonra ihracatçıların yüzde 25’inin ödeme vadelerinin yedi günden fazla uzayacağını öngördüğü anket sonuçlarında belirtiliyor. Bu, evvelki periyoda nazaran 13 puanlık artış manasına geliyor ve şirketlerin yaklaşık yarısı yani yüzde 48’i ise ödenmeme riskinin artacağı kanısında. Bilhassa ABD, İtalya ve Birleşik Krallık’taki bu durumun, global ticaret şartlarındaki genel bozulmayı yansıttığı ankette ortaya çıkan sonuçlar ortasında yer alıyor.

Ankete nazaran sadece ihracatçı şirketlerin yüzde 11’i hâlâ 30 gün içinde ödeme almaya devam ediyor; bu oran ABD, Çin ve Almanya üzere önde gelen ihracatçılarda ise besbelli halde daha düşük. Bu bölgelerde yaklaşık yüzde 70’lik kesim ödemelerini 30–70 gün ortasında alırken bu oran Birleşik Krallık’ta yüzde 75, Fransa ve İtalya’da yüzde 73, ABD’de yüzde 73 düzeyinde olup kesim ve şirket büyüklüğüne nazaran değişiklik gösteriyor.