İSO 500 açıklandı: Devler listesi değişmedi

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarını listeleyen “İSO 500” araştırmasının 2024 yılı sonuçları açıklandı. İSO Yönetim Kurulu Lideri Erdal Bahçıvan, üretimden satışlara nazaran birinci sırada 651,6 milyar TL ile TÜPRAŞ’ın yer aldığını duyurdu.

Listenin ikinci sırasında 356 milyar TL ile Ford Otomotiv yer alırken, üçüncü sırayı 201,6 milyar TL ile Star Rafineri aldı. Birinci üç sıranın geçen yıla nazaran değişmemesi dikkat çekti.

İlk 10’da iki yeni isim

Bahçıvan, 2024’te birinci 10’da yer alan şirketlerde iki yeni ismin dikkat çektiğini belirtti. Geçtiğimiz yıl birinci 10’da bulunmayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv, bu yıl listeye girmeyi başardı.

Üç temel bilgide “tarihi” bozulma

İSO Başkanı Bahçıvan, 2024 sonuçlarına ait değerlendirmesinde üç temel göstergede kaygı verici bozulmalar yaşandığını vurguladı:

• Üretimden satışlar gerçek olarak üç yıldır geriliyor.

• Sanayici, çıkarının neredeyse tamamını finansman masraflarına ayırmak zorunda kaldı.

• Kârlılık oranları, son 10 yılın en düşük düzeylerine indi.

Bahçıvan, “Faaliyet kârlılığı yüzde 6,2’ye, satış kârlılığı ise yüzde 2,6’ya geriledi. Halbuki bu oranlar 2014-2023 devrinde sırasıyla yüzde 10,4 ve yüzde 7,1 düzeylerindeydi. Bu, sanayi açısından kritik bir gerilemedir” dedi.

Sanayi bölümü 2024’ü büyümesiz kapattı

Bahçıvan, birçok göstergenin endüstriciler için son derece şiddetli bir yılı işaret ettiğini belirterek, “OVP sürecinde en büyük fedakârlığı yapan kesim olmamıza karşın, sanayi bölümü 2024 yılını neredeyse büyümesiz kapattı” diye konuştu.

OVP’nin başarılı olması için endüstricinin omuzladığı yükün dikkate alınması gerektiğini kaydeden Bahçıvan, finansal istikrara vurgu yaptı: “Bugün de OVP’ye olan itimadımızı koruyoruz. Lakin program gayelerinden sapıldığına dair bir algının oluşmaması kritik kıymettedir.”

Bahçıvan, İSO 500 datalarının, Türkiye’nin üretimden uzaklaşma riskiyle karşı karşıya olduğunu net biçimde gösterdiğini söyledi. “Bu döngüyü bilakis çevirmek yalnızca endüstricinin değil, hepimizin sorumluluğudur” diyen Bahçıvan, üretimin hem ekonomik hem de stratejik güvenlik açısından kritik olduğunu söz etti.

“2030 Stratejisi rehberimiz olacak”

Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”nin sanayi için muhtaçlık duyulan vizyonu sunduğunu belirten Bahçıvan, İSO’nun çalışmalarında bu stratejiyi rehber alacaklarını söz etti.

“Yüksek teknoloji, dijital iktisat, yeşil dönüşüm, global entegrasyon ve yapısal dönüşüm üzere amaçlar endüstrimizin istikametini belirleyecek. İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi olarak bu vizyona nazaran hareket edeceğiz.”