Çetin Ünsalan:  Enflasyon ve döviz dikiş tutmuyor

Ekonomi idaresi sayılar üzerinden enflasyon oyunu oynarken, eğilimleri okumak manasında bakanlık ile merkez bankasının ayrıştığını görüyorsunuz. Her ne kadar ortaya konulan oranlar tartışmalı da olsa, şu bir gerçek ki Bakan Şimşek’in algı yerleştirmek için sık sık lisana getirdiği dezenflasyon vurgusu karşılık bulmuyor.

Aslında bunun bu türlü olacağı en baştan belirliydi. Yalnızca ısrarlı bir biçimde bunu insanları ikna aracı olarak kullanmaya kalkarken, gerçeklikle ilgiyi kopardıkları için, daha büyük bir öngörülemezlik yarattılar.

Merkez Bankası’nın son açıklanan ve 350 baz puan faiz arttırdığı PPK toplantı özetlerine baktığınızda, enflasyondaki yükselişten duyulan tedirginliği tüm haşmetiyle görüyorsunuz. Ayrıyeten 19 Mart’a yapılan atıflar da, aslında zahmetli olan ekonomik fotoğraf üzerinde kalıcı hasarlar bırakmış üzere gözüküyor.

Zaten sayılar üzerinden ucu ucuna algı yöneten, enflasyon başta olmak kaydıyla dataların gerçeğiyle yüzleşilmediği için, hayatın gerçekleriyle büyük sapmalar ortaya çıkarıp, bir de icat edilen maksat enflasyon üzerinden verilen gelir artışlarıyla sokağı büsbütün çaresiz bırakan iktisat idaresi, fiili durum yaratma ısrarını sürdürecek mi, işte bu büyük tartışma konusu. Zira mızrak çuvala sığmıyor.

Siz ne açıklarsanız açıklayın, her hafta yalnızca semt pazarındaki harcamasına bile baksa, vatandaş büyük bir fakirleşmeyi, ümidini yitiren bir perspektifte derinden hissediyor. Keza daima maliyetleri artmasına karşın, ÜFE’si düşürülen gerçek kesimin de farkı yok.

Yine eş vakitli açıklanan bir dataya bakalım. Hane halkı enflasyon beklentisi… Hane halkı ile hedeflenen enflasyon ortasında iki kat, gerçek dal beklentisi ile ortasında bir kat fark var. Tek ona yaklaşan, finansçıların beklentisi. Onun da ne kadar objektif olduğu tartışılır. Zira geçim ya da süreklilik üzerinden değil, dönemsel para kazanma korkusuyla ortaya konulmuş ve açıklanan dataları baz almış olması yüksek ihtimal.

Bu haliyle enflasyonun tüm algı çalışmalarına karşın dikiş tutmadığını gözleniyor. İktisat idaresinin bir an evvel bilgilerle yüzleşmesi gerektiğini anlaması koşul. Öte yandan enflasyonu düzgün olmayan bir iktisadın döviz kurunun da gerçekçiliği ortadan kalkıyor. Çünkü yalnızca geçen yılın sonundaki kıymetin üzerine yüzde 44 Türkiye enflasyonu koyup, yüzde 3 ABD enflasyonunu düşseniz, sayılar sene sonu öngörüleni, yılın başında gösteriyor. O da veriniz gerçekçi olmadığı için tartışmalı…

Nitekim hem siyasi manada gelişmeler, tatmin etmeyen ve eski süreçleri anımsatan bir soruşturma, onun iktisada tesir etmemesi için yapılan harcamalar ve yakılan dolar ya da TL, hem birikmiş ekonomik riskler, hem jeopolitik konjonktürün de tesiriyle döviz mevduat hesaplarındaki artış tekrar yükseliyor.

Geldiğimiz nokta 195,5 milyar dolar. 220 milyar dolar düzeyindeyken akıl dışı KKM’yi icat edip, onun faturası ödeyip, sonra da düşük kur, görece yüksek faizle ismi değişmiş ikinci KKM icat edilmesine karşın dikiş tutmuyor. İktisat idaresinin bir an evvel hayatın gerçekleri ve gerçek datalarla yüzleşip, yol haritası oluşturması gerekir. Yoksa temenniyle buraya kadar.

[email protected]