Geçen hafta para nereye aktı? Dövize kaçış yavaşlıyor, yabancılar hala tahvil satıyor
18 Nisan haftasında swap hariç net rezervlerde 400 milyon $’lık azalış, yurtdışı yerleşiklerin 1 milyar $’lık DİBS satışı ve DTH’lardaki 2,4 milyar $ artış öne çıkıyor. Ayrıyeten, TCMB Analitik Bilanço datalarına nazaran, swap hariç rezervlerde 24 Nisan itibariyle 3,2 milyar $’lık düşüş olduğunu hesaplıyoruz. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:
➢ Parite tesirinden arındırılmış DTH bireysellerin 293 milyon $, kurumsalların ise 2.148 milyon $ alımı ile yaklaşık 2.441 milyon $ artış gösterdi. Böylelikle, döviz mevduatlarda ocak sonundan beri görülen artış 17,6 milyar $’a ulaştı. Döviz mevduatların sert gerilemeye geçtiği 29 Mart 2024 haftası baz alındığında ise, bireysellerin döviz mevduatı 8,6 milyar $ gerilerken, kurumsalların 650 milyon $ arttı.
➢ KKM haftalık 21,5 milyar TL (0,7 milyar $) çıkışla 707 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan zirve noktadan çözülme 2,7 trilyon TL’ye (117,8 milyar $’a) ulaşmış durumdadır.
➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki hissesi ise %42,2’den %42,5’e artış göstermiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki hissesi Ağustos 2023’te %68,4 düzeyindeydi.
➢ TL mevduatlar haftalık 75 milyar TL artış göstererek yaklaşık 13,1 trilyon TL düzeyine ulaşmıştır.
➢ Yabancı para krediler haftalık 400 milyon $ artarken, Mart 2024 sonundan bu yana %37,4’lük artışla 50,1 milyar $ gelişim göstererek 184,8 milyar $’a ulaştı.
➢ Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %31,7’den %30,8’e düşerken, tüketici kredileri ise %39,6’dan %41,5’e yükselmiştir.
➢ Yurtdışı yerleşiklerin 18 Nisan ile biten haftada DİBS’te yaklaşık 1 milyar $’lık satışla stok kıymet yaklaşık 9,7 milyar $ olurken, pay senetlerinde ise 269 milyon $’lık alım gerçekleşti ve stok pahası 28,2 milyar $ oldu. Son 5 haftadaki DİBS satışı 8,6 milyar $’a ulaştı. Hazine Eurobondu tarafında ise ilgili haftada 156 milyon $’lık satış gerçekleşti ve stok bedeli 110,6 milyar dolar düzeyinde seyretti. Eurobondlarda mart başından beri yaklaşık 3,5 milyar $ net satış gerçekleşmiş oldu.
➢ 18 Nisan haftasında brüt rezervler 147,5 milyar $’dan 146,6 milyar $’a yaklaşık 900 milyon $’lık azalış gösterdi. Tıpkı haftada net rezervler ise 38,9 milyar $’dan 300 milyon $ düşüş göstererek 38,6 milyar $ oldu. Swap hariç net rezervler ise 400 milyon $ düşüş göstererek 20,4 milyar $’a geriledi. Böylelikle 14 Mart-18 Nisan ortasında swap hariç net rezervler kabaca 45 milyar $ geriledi.
➢ TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran, 24 Nisan itibariyle (bu haftanın birinci 4 gününde) brüt rezervlerde 5,1 milyar $, net rezervlerde 3,1 milyar $, swap hariç net rezervlerde ise 3,2 milyar $ düşüş görüldü. Böylelikle 14 Şubat itibariyle 71,4 milyar $’a kadar yükselen swap hariç net rezervler 24 Nisan itibariyle 17,3 milyar $’a geriledi. 2024 Mart sonunda ise swap hariç net rezervler -65,5 milyar $ düzeyindeydi. Yalnızca 24 Nisan verisine baktığımızda rezervlerde 1 günde yaklaşık 6 milyar $ düşüş hesaplamaktayız.
➢ Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 18 Nisan haftasında 40,7 milyar TL artarak 773,2 milyar TL oldu. PPF’ler 14 Mart itibariyle yaklaşık 1,42 trilyon TL faal büyüklüğe sahipti. Özgür Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise geçen hafta 32 milyar TL artarak 795 milyar TL’ye ulaştı. Tüm döviz fonlarının etkin büyüklüğü ise 255 milyon $’lık artışla 54,6 milyar $’a ulaştı. 2024 başında bu düzey 25 milyar $ civarındaydı. Döviz fonlarının etkin büyüklüğünde son 1 ayda 4,5 milyar $ artış olduğunu hesaplamaktayız. Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, 11 Nisan haftasında %44,2 iken 18 Nisan itibariyle %44,4’e yükselmiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.
Gedik Yatırım
