FÖŞ yazdı:  Riskli varlıklarda kan banyosu bitmedi

Gerçekten çılgın bir dünyada yaşıyoruz. Trump ve Musk her gün kendilerini manşet yapacak bir hınzırlık bulurken, jeo-politik risk algısı da hergün yükseliyor.   Zelensky’nin ABD ve Suudi Arabistan tarafından kotarılan süreksiz ateşkesi kabul üzerine, top Kremlin’in alanına şutlandı. Rusya’nın ateşkes teklifini kabul etmeyeceği haberleri yaygın.  Bu durumda, Trump’ın yakında Putin’le de bozuşup, Rus güç ve ham husus ihracatına yaptırım uygulaması kelam konusu.  İsrail Trump dayanağından güzelce şımarıp, gözünü Suriye’ye de dikerken, ABD’nin İran’la bilek güreşi daha başlamadı bile.

Trump’ın hergün yaptığı zig-zaglar yakında dünya iktisadını vurabilir. Wall Street başta, riskli varlıkların Trump’ın antikalıkların fiyatladığını söylemek mümkün değil. Salı akşamı Wall Street payları bu ay ikinci sefer tüm dünyayı sarabilecek bir panik atağının eşiğinden döndü. Trump, Truth Social’da Kanada’ya kızarak, gümrük vergilerini %25 değil, %50 artıracağı tehdidini savurdu. Fakat, birkaç saat sonra bunu geri aldı.  Perşembe öğlen saatlerinde ise Asya’dan sonra Avrupa borsaları da satıştaydı.

Bu satışlar Mart’ta bitmez.   Yatırımcıların şimdi fiyatlamadığı noktaları sıralayayım size:

• Moody’s Analytics, global iktisadın artan belirsizlikler nedeniyle daha kırılgan hale geldiğini belirterek, 2025 ve 2026 büyüme varsayımlarını yüzde 2,4’e çekti. ABD’deki yavaşlama, Avrupa’daki sakinlik ve Çin’in zayıf performansı, global ekonomiyi baskılayan temel faktörler olarak öne çıkıyor. Finansal piyasalardaki dalgalanmalar ve ticaret tansiyonları ise riskleri artırıyor. Dünya iktisadının ivme kaybetmesi, şirket karlarını da olumsuz tesirler.
• 2 Nisan’da yeni gümrük vergileri ve misillemeler devreye girecek. Trump sık sık zig-zag çizdiği için bu şokun şimdi fiyatlamalarda yer almadığı niyetindeyim.
• Perşembe günü prestijiyle Beyaz Saray’a Eylül’e kadar ek harcama yetkisi verecek tasarının akıbeti muhakkak değildi. Temsilciler Meclis’nde yasa çok az bir oy farkıyla geçti, ancak Cumhuriyetçiler’in Senato’da yasaya takviye verecek 7 Demokrat bulması kolay olmayacak.  Demokratlar genelde federal hükümetin kepenk kapatmasına karşı oy kullanırlar, lakin ABD’nin gitgide gerilen siyasi ortamında bunu garanti edemem. Federal hükümet paydos ederse, piyasalarda epey sert bir satış dalgası başlayabilir.
• Salı akşamı prestijiyle türev piyasalar Fed’den 80 baz puan civarında faiz indirimi fiyatlıyordu. Bu görüşe katiyen katılmıyoruz. Powell ve kimi Fed guvernörlerinin açıkça tabir ettiği üzere Tarife Savaşı bitip, büyüme ve enflasyona tesiri ölçülmeden, Fed faiz indiremez.  Mart FOMC toplantısı sonrası yapılacak açıklamada bu görüşün kuvvetle vurgulanacağı fikrindeyim ki, riskli varlıklar için bir şok daha teşkil edebilir.

• Avrupa’da enflasyon baskıları tekrar güçleniyor. Salı günü AMB Başkanı LaGarde şu açıklamayı yaptı: “Euro bölgesi iktisadının ticaret, savunma ve iklim bahislerinden kaynaklanan istisnai şoklarla karşı karşıya olduğunu, bunun da muhtemelen enflasyon oynaklığını artırdığını ve fiyat artışının daha kalıcı hale gelmesi riski yükseliyor” . Yani, AMB’nın bu yıl kaç kere faiz indireceği de
• Çin deflasyonda. Uzmanlar Komünist Parti’nin bu bilgiden korkarak iç talebi güçlü halde teşvik edecek mali dayanakları benimseyeceği görüşünde. Ben kâfi delil göremiyorum. Çin tamamlanmamış konut inşaatların üstlenip, vergi indirimine gidinceye kadar da ekonomis itoparlanmaz.  CNBC şöyle yazdı:  “Çin’in Ocak-Şubat devrindeki ihracatı, bir yıl öncesine nazaran ABD doları cinsinden %2,3 arttı ve Reuters anketinde %5’lik artış beklentilerini değerli ölçüde gerisinde kaldı. LSEG datalarına nazaran bu, ihracatın yıllık bazda yalnızca %1,5 arttığı geçen yılın Nisan ayından bu yana en yavaş büyüme oldu. LSEG bilgilerine nazaran ithalat, 2025’in birinci iki ayında yıllık bazda %8,4 düşüşle piyasaları şaşırttı ve Temmuz 2023’ten bu yana en keskin düşüşü kaydetti”. İthalattaki daralma Mart ayında da sürerse, Çin’in büyüme varsayımları aşağı revize edilir, tüm Latin Amerika ve DAX sarsılır.
• GOP özelinde, Trump’ın şimdi Çin dışında ABD’yle büyük ticaret fazlası veren Asya ülkelerine yaptırımlarını görmedik. Natixis’e nazaran, gümrük vergilerinin Hindistan’dan Güney Kore’ye kadar dev ekonomilerde tesiri meçhul. Şayet Trump Çin’den kaçan üreticileri de cezalandırmaya karar verirse, net tesir şok yaratabilir.

Uzun lafın kısası, riskli varlıklarda satışların EN AZINDAN Mart ve Nisan’ın birinci yarısında sürmesi muhtemel. Lakin, Ticaret Savaşı’nın Kur Savaşı’na dönüşmemesi halinde, hatırı sayılır büyüme yahut kur şokları beklenmiyor. Ticaret Savaşları enflasyonu bir ölçü yükseltip, büyümeyi de frenleyecektir, ancak finansal piyasalardan gerçek iktisada sıçrayan bir kriz beklemiyorum.

Türkiye bu kıssanın neresinde diye sorarsanız, biz yağlı güreşleri seyredip mısır patlağı yiyen seyirciyiz. ABD ve Çin’e ihracatımız kıymetsiz ölçüde, Erdoğan’la Trump düzgün geçiniyor ve büyük merkez bankaları faizler konusunda ne halt ederse etsin, TCMB’de güçlü TL siyasetini savunacak cephane mebzul.  İşte bizim öykümüz bu: Global it dalaşının uzağında, epey yüksek carry ve pay senedi getirisi vadeden sakin bir limanız.

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafında kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz?  Abonelik fiyatlıdır.  Şartları öğrenmek için  bize e-mail atın:  [email protected]