Wall Street’e yeni gümrük vergisi, tarım-dışı istihdam şoku

DeepSeek ve Çin’e ek tarife kararından sonra bir türlü toparlanamayan Wall Street pay endeksleri, Cuma günü de gün boyunca akan olumsuz haberlere reaksiyonla panik atağı geçiriyor.

CNBC.com Cuma seansını şöyle kıymetlendirdi: Tarifeler ve enflasyonla ilgili bir dizi haberin traderları konum  kapatmaya itmesi sonucu pay senetleri Cuma günü düşüş yaşadı.  Bloomberg’e konuşan yatırımcılara nazaran, artık en süratli hareket eden fonlar ve traderler için dahi Trump meçhullüğü uzun konum almayı güçleştiriyor. Birtakım kaynaklar, Bloomberg’e halihazırda en düzgün durumun VIX’in yükseleceğine dair opsiyon satın almak olduğunu nakletti.

Reuters’in Beyaz Saray’a yakın kaynaklardan alıntı yaparak Lider Donald Trump’ın ticaret ortaklarına muadil tarifeler uygulamayı planladığını bildirmesinin akabinde kıymetli göstergeler seans ortasında gerilemeye başladı. Bu, genel gümrük vergisi düzeylerinin ABD ihracatından tahsil edilenlerle  eşitlenmesi manasına gelebilir.

Dow Jones Endüstriyel Ortalaması 307 puan yahut %0,7 düştü. S&P 500 %0,7,  teknoloiji ağılıklı Nasdaq Composite ise %1 oranında paha kaybetti. Cuma günkü kayıplar, haftanın karlarının birçoklarını sildi. Enflasyonda yeni bir azmaya işaret eden ve 10 yıllık Hazine tahvil getirisini %4,5’in üzerine çıkaran  tüketici itimadı ve istihdam bilgilerinin akabinde, Trump haberinden evvel de borsa gergin durumdaydı.

Michigan Üniversitesi’nin tüketici inancı endeksinin ön okuması  Şubat ayında 67,8’e düştü. Dow Jones anketine katılan ekonomistler 71,3’ü bekliyorlardı. Lakin tahminen de daha telaş verici olanı, raporu yanıtlayanların bir yıllık enflasyon oranının %4,3’e ulaşacağını, yani bir evvelki aya nazaran yüzde bir puan artışla Kasım 2023’ten bu yana en yüksek düzeyine ulaşacağını iddia etmesiydi.

Yine Cuma günü yayınlanan Ocak ayı istihdam raporu, işsizlik oranının %4,1’den %4’e düştüğünü ve Ocak ayı ortalama saatlik karlarının beklenenden yüksek olduğunu gösterdi.

ABD tarım-dışı istihdam raporunu kıymetlendiren Trive Yatırım, zayıf manşetin altında güçlü fiyat artışlarına işaret etti.

Merakla beklenen Ocak ayı ABD tarım dışı istihdam (TDI) verisi 169 bin olan beklentilere karşılık 143 bin artış olarak  açıklandı. Beklentilerin altında gerçekleşmesine karşın sadece bu bilgiye odaklı kalmamak gerekiyor. Şöyle ki;

İşsizlik verisi %4.1 düzeyinden %4 düzeyine geriledi. Bilhassa iş gücüne iştirak oranının %62.5’den %62.6’ya yükseliş  kaydetmesi ile okuduğumuzda işsizlik oranında ki geri çekilme istihdam piyasanın genel olarak güçlü olduğunu gösteriyor.

TDI bilgi seti içerisinde takip edilen bir öteki veri olan ortalama saatlik yararlar ise yıllık %4.1 artış kaydetti. Bu oran Aralık ayında görülen %3.9 ve piyasa beklentisi olan %3.8 düzeylerinden daha yüksek. Yararların artması, harcanabilir gelirin yükselmesi olarak okunması nedeni ile enflasyon ile uğraş sürecinde istenen bir durum değil.

Gelen data açıkça Fed’in faiz indirimi açısından tez etmemesi gerektiğini teyit eder nitelikte. Trump’ın vergileri düşürme, büyümeyi artıracak adımlar atma ve gümrük tarifeleri siyasetleri üzere beklenen atılımlarının yanında güçlü istihdam piyasası, faiz indirimlerine devam etme ismine Fed’in elini bir epey zayıflatıyor. Faiz indirimi için Haziran ayını işaret eden piyasada bu olasılığın beklentiler nezdinde gitgide düştüğünü gözlemliyoruz.