Fransa’da Yeni Başbakan Göreve Başladı, Sokaklar Karıştı

Fransa’da Başbakanlık koltuğuna oturan Sébastien Lecornu, misyonunun birinci gününde ülke genelinde başlayan protestolarla karşı karşıya kaldı. Ulaşım, eğitim ve çeşitli kamu hizmetlerinde aksamalara yol açan hareketler, “her şeyi durdur” sloganıyla hareket eden sol tandanslı kümelerin öncülüğünde gerçekleşti. Hükümet, olayların büyüme ihtimaline karşı 80 bini aşkın polisi alana sürdü.

Protestoların Kökleri ve Talepler

Ülke genelinde düzenlenen şovların temelinde toplumsal adalet talepleri yer alıyor. Eski Başbakan’ın önerdiği bütçe düzenlemeleri, toplumsal öfkeyi tetikleyen kıvılcım oldu. Kamu tatillerinden ikisinin kaldırılması, sıhhat harcamalarının vatandaşların sırtına daha fazla yüklenmesi ve zenginlerin vergilendirilmesine dokunulmaması tarafındaki adımlar geniş kısımların reaksiyonunu çekti.

Protestocular, hükümetin daima olarak dar gelirli kesitleri gaye aldığını, buna rağmen varlıklı sınıfları koruduğunu savunuyor. Bu çerçevede başlatılan taban hareketi, birkaç ayda güç kazandı ve bilhassa 10 Eylül tarihi için büyük bir seferberlik daveti yapıldı. İştirak sayısı beklendiği kadar yüksek olmasa da, ülkede oluşan gerginlik hükümetin teyakkuzda kalmasına neden oldu.

Polis ve Güvenlik Önlemleri

Yetkililer, bilhassa stratejik noktaların güvenliğine odaklanmış durumda. Petrol rafinerileri, ulaşım ağları ve büyük kentlerdeki kritik alanlar ağır müdafaa altına alındı. Emniyet ünitelerinin açıklamasına nazaran gün içerisinde 200’e yakın kişi gözaltına alındı. Güvenlik güçlerinin bu kadar geniş çaplı bir tedbir alması, idarenin protesto hareketinin büyümesinden önemli formda telaş ettiğinin göstergesi olarak yorumlandı.

Fransız istihbaratının kestirimine nazaran şovlara 100 bin civarında kişinin katılması bekleniyor. Bu öngörü, hareketlerin sırf bir günlük reaksiyonla hudutlu kalmayabileceği, önümüzdeki günlerde daha geniş bir dalgaya dönüşebileceği ihtimalini güçlendiriyor.

Yeni Başbakanın Pozisyonu ve Tepkiler

Siyaset arenasında uzun süredir savunma bakanlığı görevinde bulunan Sébastien Lecornu’nun başbakanlığa atanması, protestocuların beklentilerini karşılamadı. Göstericilerin değerli bir kısmı, hükümetin sol kanattan bir ismi bu vazifeye getirmesini umuyordu. Fakat Lecornu, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’a yakın bir isim olarak biliniyor ve siyasi çizgisi merkeze yakın duruyor.

Bu tercih, esasen öfkeli olan kümelerin reaksiyonunu daha da artırdı. Sol ve çok sol kısımlar, başbakanlık değişikliğinin ülkedeki toplumsal adalet meselelerini çözmeyeceğini düşünüyor. Lecornu’nun merkez bloklarla ittifak arayışına girmesi olası olsa da, bu stratejinin sokaktaki tansiyonu düşürmeye yetip yetmeyeceği meçhul.

Siyasi Çıkmaz ve Parlamento Dengesizliği

Fransa’daki siyasi tablo da sürecin zorluğunu artırıyor. Geçtiğimiz yıl yapılan erken seçimlerden bu yana parlamentoda üç büyük blok bulunuyor ve hiçbirinin çoğunluğu yok. Bu durum, hükümetin maddeleri geçirmek için daima pazarlık yapmak zorunda kalmasına yol açıyor.

Yeni başbakanın bu kilitlenmiş yapıda uzlaşı sağlaması kolay görünmüyor. Çünkü muhalefet partileri, bilhassa sol blok, halkın taleplerinin karşılanmadığı görüşünde. Öteki yandan merkez sağ ve merkez sol kanatlar, ülkenin ekonomik krizden çıkabilmesi için kimi ıslahatların ertelenmemesi gerektiğini savunuyor.

Sendikaların Beklenen Grevi

Önümüzdeki günlerde Fransa’yı daha büyük bir imtihan bekliyor. Ulusal sendikalar 18 Eylül’de yeni bir grev günü ilan etti. Bugünkü protestoların, o tarihe kadar sürecek daha kapsamlı bir hareket dalgasına yer hazırlayıp hazırlamayacağı merak konusu. Sendikaların güçlü iştiraki, hükümet üzerinde baskıyı daha da artırabilir.

Sendika başkanları, sıhhat, eğitim ve ulaşım bölümlerinde çalışanların yükünün giderek ağırlaştığını vurguluyor. Çalışma şartları ve toplumsal hakların gerilediğini belirten bu kümeler, ekonomik siyasetlerin büsbütün gözden geçirilmesini talep ediyor.

Macron’un Stratejisi ve Belirsizlikler

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, yeni başbakanın kendisine yakınlığı sayesinde siyasi krizleri aşabileceğini düşünüyor. Lakin kamuoyunun beklentisi farklı istikamette. Sol kanat, daha radikal toplumsal adımlar talep ederken, merkez bloklar ekonomik istikrarı önceleyen bir çizgi istiyor. Bu tablo, Macron’un siyasi hareket alanını daraltıyor.

Uzmanlara nazaran, şayet Lecornu idaresi, toplumsal öfkeyi yatıştıracak somut adımlar atmazsa, aksiyonlar giderek büyüyebilir. Bu da sırf hükümetin değil, tüm siyasi sistemin meşruiyetine yönelik bir meydan okumaya dönüşebilir.

Sonuç: Güçlü Bir Başlangıç

Fransa’nın yeni başbakanı daha birinci gününde önemli bir imtihanla karşı karşıya kaldı. Ülke genelinde artan toplumsal huzursuzluk, ekonomik ıslahatların toplumsal maliyetini bir kere daha gözler önüne serdi. Güvenlik tedbirleri, gözaltılar ve sert müdahaleler protesto dalgasını büsbütün durdurmaya yetmeyebilir.

Yaklaşan sendika grevi, mevcut hareketin kalıcı olup olmayacağını gösterecek. Lakin şimdiden açık olan bir gerçek var: Fransa’da siyaset, ekonomik adalet talebiyle sokakları dolduran halkın baskısını görmezden gelemez. Lecornu hükümetinin başarısı, bu taleplere nasıl karşılık vereceğiyle şekillenecek.