CHP il örgütü kararı piyasayı sarstı: Para dövize kaçtı
29 Ağustos haftasında swap hariç net rezervlerde 1,9 milyar $’lık artış, yurtdışı yerleşiklerin yaklaşık 763 milyon $’lık DİBS alımı ve DTH’lardaki 4 milyar $’lık düşüş öne çıkıyor.
Ayrıca, TCMB Analitik Bilanço bilgilerine nazaran, swap hariç rezervlerde 3 Eylül itibariyle yaklaşık 2,6 milyar $’lık düşüş olduğunu hesaplıyoruz. Altın tesiri hariç bakıldığında ise bu düşüşün 6,4 milyar $ düzeyinde hesaplamaktayız. Haftalık hareketleri şöyle sıralayabiliriz:
➢ Parite tesirinden arındırılmış DTH bireysellerin 205 milyon $ alımı, kurumsalların ise 4,2 milyar $ satışı ile toplam 4 milyar $ düşüş gösterdi. Döviz mevduatlarda sene başından beri ise toplam 12 milyar $ artış görünmektedir.
➢ KKM haftalık 29,8 milyar TL (0,78 milyar $) çıkışla 397,3 milyar TL’ye geriledi. KKM hesaplarında Ağustos 2023’te ulaşılan zirve noktadan çözülme 3 trilyon TL’yi (127 milyar $) aşmış durumdadır.
➢ DTH + KKM’nin toplam mevduat içerisindeki hissesi ise %40’tan %39,3’e gerilemiştir. DTH ve KKM hesaplarının toplam mevduat içindeki hissesi KKM hesaplarının tepe yaptığı Ağustos 2023’te %68,4 düzeyine kadar yükselmişti.
➢ TL mevduatlar haftalık 180 milyar TL artış göstererek yaklaşık 14,9 trilyon TL düzeyine yükselmiştir.
➢ Yabancı para krediler haftalık 0,4 milyar $ artış göstermiştir. Mart 2024 sonundan bu yana %43,8’lik artışla 58,2 milyar $ gelişim göstererek 192,9 milyar $ düzeyine ulaşmıştır.
➢ Yıllıklandırılmış 13-haftalık ortalama kredi büyümesine baktığımızda ise, ticari krediler %22,2’den %21,5’e gerilerken, tüketici kredileri ise %37,3’ten %37,9’a yükselmiştir.
➢ Yurtdışı yerleşiklerin 29 Ağustos ile biten haftada DİBS’te yaklaşık 763 milyon $’lık alımlarıyla stok paha yaklaşık 15,5 milyar $’a ulaştı. Mart ortasından Nisan sonuna kadar DİBS’te toplam 9,3 milyar $’lık çıkış yaşanırken, Mayıs başından itibaren yaklaşık 5,2 milyar $’lık giriş gerçekleşti. Pay senetlerinde 140 milyon dolarlık net satış gerçekleşti ve stok kıymeti 34,5 milyar dolara geriledi. 18 Nisan haftasından bu yana (20 Haziran haftası hariç) pay senetlerine her hafta sistemli para girişi gözlemlenirken, ilgili haftada bu aksine dönmüş oldu.
Hazine eurobondu tarafında ise ilgili haftada yaklaşık 113 milyon $’lık satış gerçekleşti ve stok pahası yaklaşık 77,05 milyar $ düzeyine geriledi.
➢ 29 Ağustos haftasında brüt rezervler 176,3 milyar $’dan yaklaşık 2 milyar $ artışla 178,3 milyar $’a ulaştı. Birebir haftada net rezervler ise 71,8 milyar $’dan 1,9 milyar $ artış göstererek yaklaşık 73,7 milyar $’a ulaştı. Swap hariç net rezervler de 1,9 milyar $ üzerinde artış göstererek yaklaşık 55,9 milyar $’a ulaştı. Swap hariç net rezervlerin 2024 mart sonundaki taban düzeyi ise -65,5 milyar $, 14 Şubat 2025 tarihindeki tepe düzeyi ise 71 milyar $ idi.
➢ TCMB’nin analitik bilançosuna nazaran, 3 Eylül itibariyle (bu haftanın birinci 3 gününde) brüt rezervlerde yaklaşık 400 milyon $, net rezervlerde yaklaşık 3,4 milyar $ ve swap hariç net rezervlerde ise yaklaşık 2,6 milyar $ düşüş hesaplamaktayız. Lakin birebir devirde altının ons fiyatı 3.400 $ düzeylerinden 3.560 $’ın üzerine çıkmış ve TCMB’nin elinde bulunan altın rezervi yaklaşık 3,8 milyar $’lık olumlu değerleme tesiri yaratmıştır. Bu nedenle, altın tesiri hariç bakıldığında net rezervlerde düşüş yaklaşık 7,2 milyar $, swap hariç net rezervlerde ise yaklaşık 6,4 milyar $ olarak gerçekleşmektedir.
➢ Para Piyasası Fonu (PPF) büyüklüğü 29 Ağustos haftasında yaklaşık 47 milyar TL düşüş göstererek yaklaşık 1,2 trilyon TL’ye geriledi. Özgür Şemsiye Fonu altındaki PPF büyüklüğü ise geçen hafta yaklaşık 25 milyar TL artış göstererek 1,05 trilyon TL’ye ulaştı. Tüm döviz fonlarının faal büyüklüğü ise yaklaşık 780 milyon $’lık artışla 65,75 milyar $’a yükseldi.
2024 başında bu düzey 25 milyar $ civarındaydı. Yatırım fonlarını da dahil ederek hesapladığımız dolarizasyon oranı, 29 Ağustos haftasında %42,1 düzeyinden %41,7 düzeyine gerilemiştir. Bu oran 2024 yılı başında kabaca %59 idi.
Kaynak: Gedik Yatırım
