BİST’te Eylülde Yeni Kurallar Dönemi
İki aydır süratli bir yükseliş devri yaşayan ve yüzde 30 bedel kazanan Borsa İstanbul eylül ayından itibaren yeni kurallarla süreç görecek.
Yabancı yatırım kuruluşları uzun müddettir, BİST’teki “açığa satış yaşağı”nın kaldırılması istikametinde ısrarcıydılar. Sonunda açığa satış yasağı kalktı.
Ayrıyeten Borsa’da “devre kesici” kuralları da değişti.
Hisse geri alımları kurallarında da değişikliğe gidildi
Son olarak “endekse dahil olacak hisseler”in seçiminde de yeni kurallar geldi.
Şimdi sonuçlanmamış bir diğer değerli bahis hakkında da duyuru yapıldı: T+1 takas mühletine geçilmesi.
Açığa Satış
23 Mart’tan beri yürürlükte olan açığa satış yasağı 29 Ağustos’ta dolan mühletin uzatılmayışıyla kalkmış oldu.
Böylelikle BIST 50 endeksine dâhil pay senetlerinde açığa satış yapılabilmesinin önü tekrar açıldı. Borsa İstanbul’un yaptığı değişikliklerden birisi de açığa satış yapılabilen süreç sıralarında seans sonuna kadar üst adım kuralının uygulanmasında temel alınan BIST 100 Endeksi’ndeki düşüş kıymetini de yüzde 3’ten yüzde 2’ye indirmesi oldu.
Borsada uzun bir yasaklanma periyodu sonrası 2025 prestijiyle BIST 50 endeksine dâhil paylar için müsaade verilen açığa satış süreçlerinin ömrü yaklaşık 3 ay sürmüş ve 23 Mart’ta SPK tarafından uygulamaya alınan birtakım önlemler kapsamında yine yasaklanmıştı.
Pay Geri Alımları
Bunların yanı sıra Eylül ayı ile birlikte halka açık iştiraklerin hisse geri alımlarının kolaylaştırılması ve kredili sermaye piyasası süreçlerinin devamı müddetince özkaynak oranının esnetilmesi uygulamaları da sona erdi. Borsa İstanbul’un yaptığı düzenlemeler 1 Eylül Pazartesi gününden itibaren geçerli olacak.
Endekse dâhil olacak payların seçiminde yeni kural seti
Borsa İstanbul’da son yıllarda bilhassa BIST 100 endeksi kapsamındaki şirketlerde yaşanan kıymetli değişiklikler sonrası idare değişimleri sınırlayacak halde kural setini güncelledi.
Borsada süreç gören şirketlerin günlük ortalama süreç hacimleri ve fiili dolanımdaki hisselerinin piyasa bedellerine nazaran endekslere dâhil olan ya da çıkarılan pay senedi sayısı, son yıllarda BIST 100 endeksinin her periyotta yüzde 10’unun değişmesine neden oluyordu.
Borsa İstanbul’un 27 Ağustos prestijiyle uygulamaya aldığı kural değişikliklerine ait duyurusunda münasebetlerden birisi olarak da “dönemsel değişikliklerde BIST 100 ve BIST İştirak 100 endekslerine giriş-çıkışların azaltılması”nı gösterdi.
Son yapılan düzenleme ile BIST 100 Endeksi dönemsel değerlemelerinde kullanılan günlük ortalama süreç hacmi ve düzeltilmiş fiyat bilgilerinde geriye gerçek altı ay olan değerleme mühleti geriye hakikat 12 aya çıkarıldı.
Bu düzenleme sonrası endeks değerleme listesine girecek şirket sayılarındaki oynaklık azalacak ve halka arz edilen şirketlerin BIST 100 Endeksi’ne girebilmeleri için gereken müddet de 12 aya çıkmış olacak.
Bunun yanı sıra dönemsel değerlemelerde kullanılan sıralanmış hisselerin seçiminde kullanılan ve hala 95-105 olan alt ve üst sıralar 90-110 olarak değiştirilerek havuzun büyütülmesi sağlandı.
Ayrıyeten BIST 500 Endeksi, BIST TUM ve BIST TUM-100 endekslerinde Piyasa Öncesi Süreç Platformunda süreç gören hisselerin kapsamdan çıkarılması ve endekste yer alacak hisselerin seçiminin Yıldız Pazar, Ana Pazar ve Alt Pazar sıralamasıyla yapılması öngörüldü.
Buna bağlı olarak da QNB Bank ve Türkiye Kalkınma Bankası başta olmak üzere 17 pay senedi endekslerden büsbütün çıkarılmış oldu.
T+1 Takasına Geçiş
BİST’ten yapılan bir diğer duyuruda ise mevcut T+2 takasından T+1 takasına geçiş için yapılan duyuruda geçiş tarihi 2026 sonu olarak bir sefer daha belirtildi. Duyuru şöyle:
Üyelerimizin ve piyasa paydaşlarının T+1 geçişte gerekli çalışmaların tamamlaması için hedeflenen 31 Aralık 2026 tarihine kadar azami düzeyde ahenk sağlaması sağlıklı bir geçiş için değer arz etmektedir.
Bu nedenle her kurumun kendi iç süreçlerini titizlikle gözden geçirmesi büyük değer taşımaktadır. Bu süreç, sırf teknik bir dönüşüm değil, tıpkı vakitte sermaye piyasamızın milletlerarası standartlara ahengini güçlendiren stratejik bir adımdır.
