Dubai’nin Yükselen Cazibesi: Beyaz Yakalıların Yeni Rotası
Son yıllarda Dubai, sırf turizm ve lüks ömür merkezi olmanın ötesine geçerek, beyaz yakalı profesyoneller için bir çekim noktası haline gelmiştir. Kentin nüfusu 2011’den bu yana iki katına çıkarken, burada yaşayanların sadece küçük bir kısmı lokal halktan oluşmaktadır. Geri kalan büyük çoğunluk ise iş ve meslek fırsatları için Dubai’ye gelen yabancılardan meydana gelmektedir. Bilhassa üniversite mezunlarının sayısı süratle artmakta, bu da Dubai’nin beyaz yakalı göçünde öne çıkan bir merkez haline gelmesine yol açmaktadır.
Vergisiz İktisat ve Yüksek Maaşların Etkisi
Dubai’nin beyaz yakalılar için cazibesinin temelinde yüksek maaşlar ve vergisiz ekonomik sistem bulunmaktadır. Gelir vergisinin yanı sıra servet ve yatırım karları üzerinden de rastgele bir vergi alınmamaktadır. Gayrimenkul yatırımlarında da misal bir avantaj kelam konusu olup, mesken satın alan yabancılar da bu vergisiz sistemin imkanlarından yararlanmaktadır.
Bu durum, bilhassa Türkiye başta olmak üzere birçok ülkeden profesyonelin ilgisini çekmektedir. 2018’de Dubai’de yaşayan Türklerin sayısı 15 binin altında iken, beş yıl içinde bu sayı üç katına çıkarak 45 bini aşmıştır. Misal eğilim Hindistan, Pakistan ve Avrupa ülkelerinden gelen beyaz yakalı çalışanlarda da görülmektedir.
Petrolden Ticarete Uzanan Dönüşüm
Dubai’nin ekonomik modeli sadece doğal kaynaklara dayalı bir yapıdan ibaret değildir. 1960’larda bir balıkçı kasabası görünümünde olan kent, petrol gelirlerini makul kullanarak süratle bir ticaret ve finans merkezi haline gelmiştir. Fakat petrol rezervlerinin sonlu olduğunu fark eden yöneticiler, gelirlerini altyapı yatırımlarına yönlendirmiştir.
Böylece yollar, havalimanları, oteller ve limanlar inşa edilmiş; global şirketlerin ilgisini çekecek çağdaş bir altyapı oluşturulmuştur. 1970’lerde Lübnan iç savaşının akabinde Beyrut’un zenginlik ve iş merkezi rolünü üstlenmeye aday olan Dubai, bu fırsatı süratle değerlendirmiştir. Batılı hukuk firmaları, bankalar ve ticaret şirketleri için hür bölgeler kurulmuş, bu bölgelerde en az regülasyon ve özel vergi avantajları sunulmuştur.
Cebel Ali Limanı ve akabinde kurulan özgür bölgeler, Dubai’nin global ticaret ağında merkezi bir rol üstlenmesini sağlamıştır. Bu model, vakitle teknoloji, finans ve emtia ticareti üzere farklı kesimlere yayılmış, Dubai’yi çok istikametli bir iktisat haline getirmiştir.
Beyaz Yakalıların Tercihinde Ömür Biçimi Faktörü
Dubai, sırf ekonomik imkanlarıyla değil, sunduğu ömür stiliyle da beyaz yakalı çalışanlar için cazip hale gelmektedir. Kent, dünyanın en inançlı yerlerinden biri olarak kabul edilmekte ve cümbüş imkanları açısından hayli geniş bir yelpaze sunmaktadır. Lüks restoranlar, alışveriş merkezleri, kültür-sanat aktiflikleri ve hafta sonu aktiviteleri, Dubai’yi cazip bir ömür alanı haline getirmektedir.
Gösterişli gökdelenler, yapay adalar, spor kompleksleri ve dünyanın en büyük alışveriş merkezleri üzere projeler, kente global bir marka bedeli kazandırmaktadır. Bu ortam, genç profesyonellerin sırf meslek değil, tıpkı vakitte toplumsal ömür açısından da yüksek beklentilerini karşılamaktadır.
Göçmen Personellerin Gölgesindeki Büyüme
Dubai’nin ekonomik mucizesi birebir vakitte karanlık bir taraf de taşımaktadır. Kentin iş gücünün büyük kısmı Güneydoğu Asya’dan gelen göçmen emekçilerden oluşmaktadır. İnşaat başta olmak üzere emek ağır kesimlerde çalışan bu emekçiler, düşük fiyatlar ve ağır koşullar altında üretimin merkezinde yer almaktadır.
Kafala ismi verilen kefil sistemi, yabancı personellerin vize sponsorları üzerinden ülkeye kabul edilmesini sağlamakta lakin patronların pasaportlara el koyması ve çalışanları uzun saatler çalıştırması üzere uygulamalar insan hakları örgütleri tarafından çağdaş kölelik olarak kıymetlendirilmektedir. Buna karşın Dubai, düşük maliyetli emek sayesinde inşaat ve gayrimenkul bölümünü büyütmüş, gökdelenlerden yapay adalara kadar dev projeleri hayata geçirmiştir.
Küresel Rekabet ve Gelecek Senaryoları
Bugün Dubai, dünyanın önde gelen finans, ticaret ve turizm merkezlerinden biri haline gelmiştir. 2024 prestijiyle en çok ziyaret edilen yedinci kent pozisyonuna ulaşmış, havalimanı ise 92 milyon yolcuyla dünyanın en ağır memleketler arası hava trafiğine mesken sahipliği yapmıştır.
Ancak Dubai modeli, uzun vadede kimi risklerle de karşı karşıyadır. Yabancı sermayeye bağımlı olan iktisat, alternatif merkezlerin ortaya çıkması halinde zorluk yaşayabilir. Suudi Arabistan, Katar ve Bahreyn üzere Körfez ülkeleri emsal modellerle ekonomilerini çeşitlendirmeye çalışmaktadır. Bu durum, Dubai’nin bölgedeki ayrıcalıklı pozisyonunu tehdit edebilir.
Buna karşılık buyrukluğun yöneticileri, 8,7 trilyon dolarlık yeni bir iktisat planı açıklamış, önümüzdeki on yılda Dubai iktisadını ikiye katlamayı hedeflemiştir. Bu vizyon, kentin sadece Orta Doğu’nun değil, global iktisadın merkezi olma tezini pekiştirmektedir.
