‘Faiz talebi kadar nedenleri konuşmadınız…’
Reel bölüm finansmana sıkıştı. Aslında hem hayatın gerçeklerinden biliyoruz; hem de yapılanma gereksiniminin vergiden kredilere kadar her alanda alarm derecesinde kendisini hissettirmesinden.
Bir iktisat düşünün ki, iş hacmi iç piyasada da, dış pazarda da daralmış. Maliyetleri TL bazında denetimden çıkmışken, baskılanan kur nedeniyle rekabetçiliğini de büyük ölçüde kaybetmiş.
İnsan kaynağı kullanımında verdiği para çalışanını tatmin etmiyorum; daha fazlasını vermeye de onun gücü yetmiyor. Dönüşen bir iktisat içerisinde verimsizliğini gidermek için yatırım yapması gerekiyor; fakat maaşları ödemekte zorlanıyor.
Mevcut gelirleriyle masraflarını karşılayamama noktasında, emekli ile endüstrici, çiftçi ile çalışan, esnaf ile memur ortasında fark kalmadıysa, o ülkede farklı problemlerinin tartışılması gerekiyor.
Fakat bizim oda ve borsa liderlerimize, sektörel dernek yetkililerine baktığımızda bankaların faiz oranlarından, finansmana ulaşamamaktan, nakit döngüsünün ödemeler zincirindeki kırılmadan ötürü büsbütün alt üst olduğundan kelam ediyorlar.
Elbette bu ortada söz edilen tüm problemler haklılığı, beklentiler de doğruluğu yansıtıyor. Acil aksiyon planı gereksinimi da tüm yakıcılığıyla kendisini hissettiriyor. Lakin sizce burada bir eksiklik yok mu?
Dönüp dolaşıp yaşananlardan kelam edenler ve daima bir taleple ortaya çıkanlar, kök nedenler konusunda muhataplarına cümle bile kurmuyor. İktisatta bu kadar dengelerin alt üst olduğu bir ortamda, iktisat idaresine ait gerçek düzgün tek bir tenkitte bulunmadıkları üzere, her açıklanan sayıdan sonra da methiyeler diziyorlar.
Oysa dolar kurunun gerçek bedelinde olmaması, faizlerin yüksekliği, enflasyonun gerçek hayatta düşürülememesi yalnızca bir sonuç ya da çıktıdır. Bunlarla oyalanıp, sıkıntıyı ağlama noktasına çevirip, gerçek nedenleri tartışmazsanız, sonsuza kadar tahlil, iktidarın insafına ya da tesadüflere bağlı kalır.
Bu ülkede mali genişlemenin olduğu yıllarda tüketim iktisadı uygulanarak finansman yapılacak paranın borç haline dönüştürülmesi de, paranın bittiği noktada dar ve sabit gelirliler üzerinden tahlil aranması da, üretim iktisadının kumarhane iktisadına feda edilmesi de yanlıştı, bugün de yanlış.
Ama tüm bunlar yaşanırken sesiniz çıkmayacak, artık sonuçları tartışırken bile gerçek sorumluya değinmeyeceksiniz ve sonra faturası satın alma gücünü büsbütün yitirmiş beşerler tarafından ödenmek üzere taleplerle ortaya çıkacaksınız. Sizce de burada çarpık ve haksız bir yapı yok mu?
Sadece birini mercek altına alalım. Faizler düşürülsün… Pekala nereye? Ülkede gerçek enflasyon açıklanmadığı sürece gerçek bedellerin ne olduğunu bilebilir misiniz? Siyaset faizi zorla düşürüldüğünde 10 katı oranına kredi bulamadığınız günleri unuttunuz mu?
Neticede bugüne kadarki kredilendirme tercihlerini eleştirsem de, bankalar yurtdışından aldıkları döviz bazlı sendikasyonları, yani borçları, baskılanmış bir kur gerçeği gölgesinde, gerçek olmayan bir enflasyon üzerinden hesaplanan faizle satabilir mi?
Hepsini ve her şeyi bir kenara koyun. Eliniz vicdanınızda siz cevabını verin. Bu riski siz alır mıydınız? Hatta ticari hayatınızda alıyor musunuz? Alanlar ne yaşıyor? Hatta tedarikçilerine ne yaşatıyor?
Bu nedenle tribüne oynayıp, durum bazında haklı olunsa da beylik telaffuzları bir kenara bırakıp, gerçek kusurluyu ve gerçek kusurları konuşmadığınız sürece bu kısır döngüden de çıkmak mümkün olmayacaktır. Mevzu bu kadar net.
[email protected]
