ANALİZ: Faiz İndirimi Beklentisi Güçleniyor

Fed’in Eylül’de Faiz İndirimi Yapması Beklentisi Güçleniyor

ABD iş gücü piyasasından gelen son datalar, Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimlerine yönelik bekle-gör yaklaşımını sorgulatmaya başladı. Temmuz ayına ait istihdam raporunun beklentilerin epeyce altında kalması, eylül ayındaki toplantıda faiz indirimi mümkünlüğünü önemli formda artırdı.

ABD Çalışma Bakanlığı’na bağlı İstatistik Ofisi tarafından yayımlanan datalara nazaran, son üç aylık devirde ortalama istihdam artışı 35.000 düzeyinde gerçekleşti. Bu, 2020’de pandeminin başından bu yana kaydedilen en düşük istihdam artış suratı olarak kayıtlara geçti. Tıpkı periyotta işsizlik oranı da yüzde 4,2’ye yükseldi. Bu zayıf performans, iş gücü piyasasında dayanıklılığın zedelendiğine işaret ediyor.

Verilerin açıklanmasının akabinde, faiz vadeli süreç kontratlarında eylül toplantısında faiz indirimi mümkünlüğü yüzde 90’a yaklaştı. Bu oran daha evvel yalnızca yüzde 40 civarındaydı. Piyasalar, Fed’in bir sonraki atılımına dair neredeyse kesin bir istikamet tayin etmiş durumda.

İçerde Bölünme Sinyalleri

Fed’in bu hafta başında gerçekleştirdiği toplantıda faizler beşinci sefer üst üste sabit bırakılmıştı. Lakin toplantıda alınan karar oybirliğiyle verilmedi. İki yönetim kurulu üyesi, çeyrek puanlık bir faiz indirimi tarafında oy kullandı. Bu durum, 1993’ten bu yana birinci sefer yaşanıyor. Gözlemciler, bu ayrışmanın Fed içinde faizlerin istikametine ait bariz görüş ayrılıklarının bulunduğunu ortaya koyduğunu belirtiyor.

Fed Başkanı Jerome Powell, karar sonrası yaptığı açıklamada, iş gücü piyasasında aşağı taraflı risklerin bulunduğunu kabul etse de, genel olarak görünümün sağlam kaldığını tabir etti. Lakin dataların açıklanmasından sonra yapılan değerlendirmeler, Powell’ın açıklamalarına görece daha karamsar bir tabloya işaret ediyor.

Ekonomistler, bilhassa haziran ve mayıs aylarına yönelik aşağı taraflı yapılan büyük revizyonların da göz önüne alınması gerektiğini vurguluyor. Ek istihdam bilgilerinin önemli formda aşağı çekilmesi, piyasaların Fed’in temmuz datalarıyla bir arada daha evvel bir faiz indirimi yapmış olabileceği ihtimalini gündeme taşıyor.

Siyasi Baskı Artıyor

Fed’in faiz siyasetine yönelik değerlendirmeler yalnızca ekonomik çevrelerle hudutlu kalmıyor. Siyasi cephede de hususa dair sert açıklamalar yapılıyor. Lider Donald Trump, toplumsal medya üzerinden yaptığı paylaşımlarda, Fed içindeki zıt oyların artmasını “güçlü bir sinyal” olarak yorumladı. Trump, başka konsey üyelerine de davette bulunarak, Lider Powell’ın faiz indirimi konusundaki temkinli tavrına karşı daha etkin bir tavır almaları gerektiğini söz etti.

Bu açıklamalar, yaklaşan seçim sürecinde Fed siyasetlerinin tekrar siyasal tartışmaların merkezine oturabileceğini gösteriyor. Geçmişte de Trump idaresi sırasında Fed ile Beyaz Saray ortasında sık sık gerginlik yaşanmıştı. Mevcut ekonomik ortamda emsal bir sürecin tekrar yaşanması ihtimali göz gerisi edilmiyor.

Ekonomik Belirsizliklerin Gölgesinde Fed Stratejisi

Temmuz ayına ilişkin istihdam bilgilerinin ayrıntılarında, istihdam yaratma kapasitesindeki zayıflamanın belirginleştiği görülüyor. Bilhassa evvelki aylara yapılan büyük çaplı aşağı taraflı revizyonlar, istihdamın daha evvel düşünüldüğü kadar güçlü olmadığını ortaya koydu. Buna rağmen birtakım Fed yetkilileri, iş gücü piyasasının hala dirençli olduğunu savunmayı sürdürüyor.

Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, verilerin akabinde yaptığı açıklamada, “Hayal kırıklığı yaratan bir rapor” tabirini kullansa da, genel iş gücü piyasasının hâlâ sağlıklı olduğunu belirtti. Fakat piyasalarda bu yorumlar, yatırımcıların güçlü faiz indirimi beklentisini değiştirmeye yetmedi.

Ekonomist Derek Tang, istihdam bilgilerinin Fed’in para siyaseti açısından işleri daha karmaşık hale getirdiğini tabir etti. Tang’e nazaran, bilhassa son devirde gündeme gelen yeni gümrük tarifelerinin enflasyon ve istihdam üzerindeki tesirinin kıymetlendirilmesi artık daha sıkıntı bir hâl almış durumda.

Faiz İndirimi Sinyalleri Netleşiyor

Piyasalar artık eylül ayındaki toplantıda Fed’in faiz indirimine gitme ihtimalini neredeyse kesin gözüyle pahalandırıyor. Bu istikametteki beklenti, yalnızca vadeli süreç piyasalarında değil, birebir vakitte tahvil getirilerindeki hareketlerde de gözlemleniyor. Kısa vadeli tahvil faizleri süratle düşerken, dolar endeksinde de zayıflama gözleniyor.

Fed’in faiz indirimi kararı alıp almayacağı, önümüzdeki haftalarda açıklanacak olan enflasyon bilgileri, tüketici harcamaları ve iş gücü piyasası raporları ile netleşecek. Fakat mevcut datalar ışığında, ekonomistler ve piyasalar Fed’in artık daha fazla beklemeyeceği görüşünde birleşiyor.